Cihad çağrısına İranlı Müslümanlar da koşmuştu
Osmanlı arşivlerinde yer alan belgelere göre Birinci Dünya Savaşı'nda cihad fetvası yayınlanması üzerine İran'da Sünni Kürt ve Şii Farisilerle Azerilerden binlerce kişi cepheye gitti
Osmanlı arşivlerinde ortaya çıkan bir belgeye göre Cihad Fetvasına İranlı Müslümanlar da uyarak cepheye koştu. Birinci Dünya Savaşı'nda Müslümanları Batı emperyalizmi karşısında İslam topraklarının bağımsızlığı için savaşmaya çağıran Cihad-ı Ekber ilan edilmişti. Cihad çağrısı İran'daki gerek Sünni Kürtlerde gerekse Azeri ve Farisi Şiilerde karşılık bulmuş, binlerce Müslüman cihada koşmuştu.
Osmanlı arşivlerinde yer alan belgelere göre cihat fetvası önce İran'ın Kürdistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan Senendec'de okundu. Giden Osmanlı vaizlerinin minberlerden cihat fetvasını okuması üzerine İran Kürtleri şehbenderliğin önünde toplanarak önce İslam'ın zaferi için dua etti ve ardından silahaltına girdiler. Yüzlerce süvari ve piyade cihat için Sakız'a gitti. Meraga'dan bin 500 kişi cihada koştu ve her geçen gün bunlara yenileri katıldı. 1915 yılı Ocak ayında bölgeden 15 bin kişinin cihada katılmak üzere hazırlandığı tahmin ediliyor.
Şeyh Abdülkadir Geylani'nin Hindistan ve Afganistan'da mensubunun çok olduğundan hareketle bu tarikatın Nakibü'l-eşrafından bütün Kadirileri cihada davet eden fetva alınarak, İranlıların bu bölgelerde savaşmalarını sağlamak amacıyla, Tahran elçiliğine gönderildi. Ayrıca Şii müçtehitlerden fetva alınarak İran Şahına gönderildi ve Şiilerle Caferilerin Cihad-ı Ekbere katılması sağlandı. Fetvalar karşılık buldu ve İran'ın batısındaki Kirmanşah şehrinde ve Süleymaniye'de cihada katılmak isteyen aşiretlere silah ve cephane gönderildi.
Diğer taraftan İran hükümeti Mazendaran'daki İranlı müçtehitlerin verdiği fetvaların aslı olmadığını iddia ederek bu fetvaların etkisini azaltmaya çalışmışsa da buna karşı Seyyid Mehmed Kazım Yezidi, Hacı İsmail Sadr İsfahani ile Ağa Mirza Mehmed Şirazi'nin el yazılarıyla yazılı mühürlü fetvaları Tahran'a gönderilerek Sünni ve Şii Müslümanların cihada katılmaları sağlandı.
Kaynak: Osmanlı Arşivi belgeleri: DH.EUM.2Şb 3/43, DH.EUM.7.Şb 2/45, DH.EUM.7Şb 2/62, DH.EUM.7.Şb 2/54, DH.EUM.7.Şb 2/63
