Fahiş fiyat ve stokçuluk cezalarının artırılmasını da içeren kanun teklifi komisyonda kabul edildi
Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamayacağına dair hükme aykırı hareket edenlere, her bir aykırılık için 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
AA
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edilen teklife göre, fahiş fiyat artışı ve stokçuluk cezalarının artırılmasını da içeren Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'yle, anonim şirketlerde başkan ve başkan vekillerinin görev süreleri, 3 yıl olan yönetim kurulu üyeleriyle uyumlu hale getirilecek.
Anonim şirketlerde, üst düzey yöneticiler dışında kalan kişilerin atanma ve görevden alınmalarına dair yetkinin yönetim kurulunca devredilebilmesi sağlanacak.
Yönetim kurulu üyesi, başkandan, yönetim kurulunu toplantıya çağırmasını yazılı olarak isteyebilecek. İstemin uygun görülmesi halinde çağrı, yönetim kurulu başkanınca yapılacak. Yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun yazılı istemi üzerine başkan, yönetim kurulunu, istemin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde yapılacak şekilde toplantıya çağırmak zorunda olacak. Bu süre içinde yönetim kurulu toplantıya çağrılmadığı veya yönetim kurulu başkanı veya başkan vekiline ulaşılamadığı hallerde, çağrı doğrudan istem sahiplerince yapılabilecek.
En az sermaye tutarının altında kalan anonim ve limited şirketlerin, 31 Aralık 2026'ya kadar yeni sermaye düzenine intibak sağlamaları gerekecek. Bu intibakı sağlamayan şirketler infisah etmiş sayılacak ve kanunda öngörülen tasfiye sürecini başlatarak ticaret sicili kaydının terkinini sağlamaları gerekecek.
Çıkarılmış sermayesi en az 250 bin lira olan kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketler ise başlangıç sermayeleri ile çıkarılmış sermayelerini 500 bin liraya yükseltmedikleri takdirde, bu sistemden çıkmış sayılacak.
Sermayenin öngörülen tutarlara yükseltilmesi için yapılacak genel kurullarda toplantı nisabı aranmayacak, kararlar toplantıda mevcut oyların çoğunluğu ile alınacak ve bu kararlar aleyhine imtiyaz kullanılmayacak.
Anayasa Mahkemesinin iptal etmesi dolayısıyla Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da yapılan düzenlemeyle, içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesine ilişkin tedbirler Reklam Kurulunun yetkilerine dahil ediliyor.
- İdari para cezaları
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da, "ceza hükümleri" başlığı, "yaptırım hükümleri" olarak değişiyor.
Bu kanun uyarınca, malları süresinde teslim veya monte etmeyenler hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 2 bin 200 liraya, mal ve hizmetin satışından kaçınanlar hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 2 bin 200 liradan az olmamak üzere satışından kaçınılan mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam satış fiyatının yüzde 10'u kadar idari para cezası uygulanacak.
Satış sonrası hizmetler kapsamında, üretici ve ithalatçılar hakkında, satış sonrası hizmet yeterlilik belgesi alınmaması durumunda 1 milyon 115 bin lira; Bakanlıkça oluşturulan sisteme kayıt yapılmaması veya kaydın güncellenmemesi durumunda her bir servis istasyonu için 18 bin lira; her türlü mecra ve faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde "özel servis" ibaresini kullanmayan özel servis istasyonları hakkında 18 bin lira; satış sonrası hizmet yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi boyunca asgari servis istasyonu sayısını sağlamayan üretici ve ithalatçılar hakkında eksik kalan her bir servis istasyonu için 124 bin lira idari para cezası uygulanacak.
Yükümlülüklere aykırı hareket eden üretici, ithalatçı veya özel servis istasyonları hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem için 2 bin 200 lira idari para cezası uygulanacak.
Aykırılığın internet ortamı üzerinden gerçekleşmesi halinde Reklam Kurulu, içeriğin çıkarılması için ilgili internet sayfasındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden, elektronik olarak iletişim kurulabilecek araçlar ile bildirimde bulunulmasına, bu bildirime rağmen 24 saat içinde içeriğin çıkarılmaması halinde erişimin engellenmesine karar verebilecek.
Erişimin engellenmesi kararı esas olarak aykırılığın gerçekleştiği içerikle sınırlı olarak verilecek. Ancak, teknik olarak aykırılığa ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla aykırılığın önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.
Yapı ruhsatı alınmış devre tatile konu taşınmazlarda, 1 Nisan 2022'den itibaren 5 yıl süresince ön ödemeli usulle satış da dahil olmak üzere devre mülk, mülkiyet payına bağlı ayni hak sağlayan devre tatil veya şahsi hak sağlayan devre tatil satışı yapılabilecek; kooperatif veya ticaret şirketi ortaklığı ya da dernek veya vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanınabilecek; devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmayanlar devre tatil satışı yapabilecek.
- Fahiş fiyat uygulayanlara yüksek cezalar geliyor
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da öngörülen değişiklikle, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamasına dair hükme aykırı hareket edenlere, her bir aykırılık için 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulamayacağı hükmüne aykırı hareket edenlere her bir aykırılık için 1 milyon liradan 12 milyon liraya kadar ceza verilebilecek.
Ticaret Bakanlığı, bu hükme bir takvim yılı içinde en az 3 defa aykırı hareket ederek idari para cezası uygulanan üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin iş yerlerini 6 güne kadar kapatmaya yetkili olacak.
İdari para cezalarının bir takvim yılına ilişkin toplam tutarı; işletmenin küçük ölçekli olması durumunda 20 milyon liradan, orta ölçekli olması durumunda 200 milyon liradan, büyük ölçekli olması durumunda 1 milyar liradan fazla olamayacak.
Teklifle, Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, aykırı ürün ihraç edenlere, ürün güvenliğine ilişkin aykırılıkta 240 bin 566 liradan 2 milyon 405 bin 665 liraya kadar; diğer aykırılık durumlarında 96 bin 226 liradan 962 bin 265 liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
- İhdas
Komisyonda kabul edilen önergeyle teklife yeni bir madde ihdas edildi.
Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, lisansı askıya alınan işletmeler, askıda kalınan günler için depo kira ücreti talep edemeyecek.
Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğünün lisanslı depolarda depolanan ürünleri için tahakkuk eden ve aylık dönemlerde lisanslı depo işletmelerine ödenen depolama ücretleri askı süresi boyunca ödenmeyecek.
Bu madde, düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
- Görüşmelerden
Teklifin maddeleri üzerindeki görüşmeler sırasında söz alan CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, CHP'nin AK Parti'den devraldığı belediye binalarının ihtişam ve şatafat içinde olduğunu savunarak, Sancaktepe Belediye binasında VIP odalar bulunduğunu ileri sürdü.
Komisyon Başkanı Mustafa Varank ise "CHP'nin Tekirdağ'daki belediye binasına bakın. Sancaktepe Belediye binasını gördüm, yok öyle VIP odaları." diye konuştu.
Komisyonda muhalefet milletvekillerinin, kapalı pazar yerlerinin kiralanması yerine tahsis usulüyle pazarcılara verilmesine yönelik düzenlemeyi eleştirmesi üzerine de Varank, komisyon üyesi iki milletvekilinin, Ticaret Bakanlığı yetkilileri eşliğinde Ankara'daki pazar yerlerinde incelemede bulunmasını istedi.
Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, deprem bölgesinde fahiş fiyat uygulayan işletmelere kesilen cezalara ilişkin bilgi verdi. Ocak ayı itibarıyla çimento sektöründe yazılan cezaların işletmelere gönderildiğini anlatan Gürcan, çimento fiyatlarının her zaman kontrol altında olduğunu, çimentoda şu anda fahiş fiyat artışı olmadığını bildirdi.
İç Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Hüseyin Altındal, hazır beton ve çimento ürünlerinde fahiş fiyat ve stokçuluk yapanlara 54 milyon lira ceza kesildiğini belirterek, "Toplam fahiş fiyat ve stokçuluk cezası olarak da yaklaşık 579 milyon 904 bin ceza uygulamışız 2 bin 899 işletmeye. Deprem bölgesindeki deprem ihtiyaçları için konteyner gibi o dönemde 331 işletmeye kestiğimiz ceza tutarı 78 milyon 846 bin lira. Onun dışında sadece Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu olarak deprem bölgesi değil, Türkiye genelinde hazır beton ve çimento sektöründeki 39 işletme sahibine 54 milyon ceza uygulamışız." ifadelerini kullandı.
Altındal, bugüne kadar stokçulukla verilen cezaların sadece otomotiv sektöründe uygulandığını da söyleyerek, Kurulun, bunun dışında marketler, diğer üretici firmalar ve işletmelere herhangi bir stokçuluk cezası kesilmediğini de kaydetti.
(Bitti)
