Geçmişten geleceğe kurulan kültür köprüsü: Kütüphaneler
Geçmişten geleceğe kurulan kültür köprüsü: Kütüphaneler
Kütüphaneler, bir toplumun kültür, bilim, eğitim ve sanatta geldiği seviyeyi gösteren sosyal kurumlardır. Osmanlı döneminde üst düzey bir seviyeye ulaşan kütüphane kültürü, Cumhuriyetin ilk yıllarında zayıflasa da, son dönemde uygulanan hizmetlerle topluma ışık saçıyor
Toplumun gelişmişlik düzeyini ortaya koyan kütüphanelerin geçmişi 5 bin yıl öncesine kadar uzanıyor. 19'uncu yüzyılın ikinci yarısında Avrupa'da yükselen kütüphane kültürü, dünyaya hükmeden Osmanlı Devleti'nde zirve yapmıştır. Bizzat, bilim ve din adamlarının gelişmesine katkı sağladığı kütüphaneler, Türk kültür, bilim, eğitim ve sanat yaşamı içerisinde bulunan sosyal kurumlardır. Osmanlı medeniyetince hiçbir dönem göz ardı edilmeyen kurumlar, toplumun eğitim-öğretim ve bilimsel hayatına önemli katkılar sağlamıştır.
Osmanlı Devleti'nin son yıllarında askeri, siyasi ve ekonomik sorunlar nedeniyle zayıflaması ile birlikte, toplumun bilimsel, kültürel ve sosyal yaşamı üzerinde etkisi kaybolan kütüphaneler, cumhuriyetin kurulmasıyla silinip gitmiştir. Okumayan bir topluma dönüşen Türk halkı, kütüphanelerin de yolunu unutmuştur.
2002'den sonra tüm Türkiye'de başlatılan kültür faaliyetleriyle tekrar önemini kazanan kütüphaler, bilgi edinmek ve araştırma yapılmak için başvurulan kurumlar arasında yer almaya başladı. Yapılan okuma etkinlikleriyle Türkiye'nin okuma oranı artarken, aynı oranda kütüphanelerdeki kitap sayıları da artmaya başladı.
Kütüphaneye ilgi arttı
İlk kez kütüphane istatistiklerini açıklayan Türkiye İstatistik Kurumu'na göre (TÜİK) Türkiye genelinde 2014 yılında 1 milli, bin 121 halk, 559 üniversite ve 27 bin 948 örgün ve yaygın eğitim kurumu olmak üzere toplam 29 bin 629 kütüphane faaliyet gösteriyor. Milli Kütüphane'nin 28 bin 356, halk kütüphanelerinin 1 milyon 209 bin 766 ve üniversite kütüphanelerinin 3 milyon 870 bin 112 üyesi bulunuyor.
Kitap sayılarındaki değişime bakıldığında Milli Kütüphane'deki kitap sayısı, geçen yıl 2013'e göre yüzde 12,8 artarak 1 milyon 629 bin 496'ya ulaştı. Geçen yıl, Milli Kütüphane'deki diğer materyal sayısı ise aynı dönemde yüzde 4,8 artış gösterdi. Halk kütüphanelerinin sayısı, 2014'te bir önceki yıla göre yüzde 0,3 artarak bin 121 oldu. Halk kütüphanelerindeki kitap sayısı bu dönemde yüzde 6,3 yükselerek 17 milyon 111 bin 825'i buldu. Bu kütüphanelerdeki kayıtlı üye sayısı aynı dönemde yüzde 17,9 artışla 1 milyon 209 bin 766'a ulaştı. Bu kütüphanelerden yararlananların sayısı bu dönemde yüzde 2,7 artarak 20 milyon 787 bin 765'a çıktı.
Üniversitelerde kitap ve kütüphane ilgisi
Üniversite kütüphanelerinin sayısı geçen yıl 559'a ulaştı. Bu kütüphanelerin sayısındaki artış yüzde 4,9 oldu. Kitap sayısı bu dönemde 2014'te önceki yıla göre yüzde 7,1 artışla 14 milyon 365 bin 326'yı buldu. Kayıtlı üye sayısı ise bu dönemde yüzde 33,6 artarak 3 milyon 870 bin 112'ye yükseldi.
Resmi okul, özel okul ve özel kurs kütüphanelerini kapsayan örgün ve yaygın eğitim kütüphanelerinin sayısı ise 2014'te bir önceki yıla göre yüzde 9,4 azalarak 27 bin 948'e geriledi. Bu kütüphanelerdeki kitap sayısı aynı dönemde yüzde 10,9 azalışla 27 milyon 861 bin 210 oldu.
Peygamber Efendimiz sallallahû aleyhi vesselleme ilk vahyin 'Oku' emriyle inmesi, İslamiyetin kitaba ve kainat kitabını okumaya ne kadar önem verdiğini gösterir.
