İspanyolların Amerika’ya ulaşmasında Endülüs etkisi
Fergânî ve yatığı çalışmalara parantez koyarak Amerika’ya keşfinin aslında daha önceki yıllara dayandığını inceledik. Şerif el- İdrisi'nin haritasında, Antilla adalarını göstermesinden dolayı Müslümanların Kolomb'dan önce bölgeden haberdar olduklarını kabul eder. (İdrisi'nin vefat tarihi 1165'tir.)
Eski tarihi kaynakların işaret ettiğine göre, Amerika'ya giden ilk denizci, Kurtuba halkından Haşhaş isimli bir gencin oluşturduğu gruptur. İslâm Tarihçisi Mesudî, 956 yılında kaleme aldığı eserinde bunu hikâye etmiştir.
Sonraki tarihlerde başka bir Berberi sultanı da, 3000 kayıkla Amerika'ya gitmiştir. Bundan sonra Berberîler, Batı Afrika kıyılarından hareketle sık sık Amerika'ya ulaşacaklar ve orada yerleşik bir bölge oluşturacaklardır. Kolomb hatıralarında bunu, Küba'da Berberi kabileler gördüğünü ve Arapça konuştuklarını söyleyerek tasdik etmektedir. Biruni eserlerine, Hind ve Atlas Okyanuslarının ötesinde büyük kara parçalarının olması gerektiğini belirtirken Japonya ve Amerika'yı kastediyordu.
Ebul Hasan el- Mesudi, bir eserinde Kurtubalı Haşhaş b. Said b. Esved'in Atlantik Okyanusunu geçtiğini ve geri döndüğünü yazmıştı. Nitekim Mesudi 943 yılında bir Dünya haritası yapmıştı.
Haritalar İslâm âlimlerinden
Sicilya'da Norman Kralı'nın sarayında bulunmuş olan Şerif el- İdrisi, Lizbon'dan sekiz kişinin Amerika'ya gittiğini ve oradaki adalarda meskûn olduğunu yazmıştır. Üç asır boyunca Avrupa'daki boşluğu dolduran haritanın da sahibi olan İdrisi'nin haritasının Kolomb tarafından kullanıldığı en kuvvetli ihtimal olarak kaydedilmektedir.
Nitekim birçok bilim adamı ve yazar İdrisi'nin haritasında, Antilla adalarını göstermesinden dolayı Müslümanların Kolomb'dan önce bölgeden haberdar olduklarını kabul eder. (İdrisi'nin vefat tarihi 1165'tir.) Kristof Kolomb 1499 yılında Haiti'den yazdığı bir mektupta, İbn Rüşd'ün Amerika'nın varlığı konusunda kendisine bir fikir vermiş olduğunu belirtiyordu.
Müslümanların Kolomb'dan üç yüz yıl önce Amerika'yı biliyordu
Nitekim bu ve bunun gibi daha birçok bilgi aslında Müslümanların Kolomb'dan neredeyse üç yüz yıl önce Amerika'yı bildiğini ve burada İslamı yayma çalışmalarına bile girdiklerini anlatır.
Cenovalı denizci seyahat için Sultan II. Beyazıd'dan yardım istediğinde de, Osmanlılar yolu ve kıtayı bildikleri için pek İltifat etmemişlerdi. Osmanlı denizcileri 15. Yüzyılda, Amerika'nın doğu kıyılarına kadar gitmişler ve bugün Türk adını taşıyan "Büyük Türk Takımadalarımın ilk kâşifi olmuşlardı. Piri Reis de, 855 sayfalık dünyanın ilk deniz kılavuzu niteliğindeki meşhur "Kitâb-ı Bahri-ye"sinde, Amerika'nın Osmanlı adına resmen keşfinin Kolomb'tan 29 yıl önce (1463) "Antilya" ismiyle tescil edildiğini belirtmiştir.
Ayrıca Piri Reis, bu tarihlerde çizdiği mucizevî haritada da Amerika kıtasını çeşitli özellikleriyle göstermiştir. Tarihçi Esat Efendi ise "Hulâsâ-i Ahvâl-i Tunus ve Garp" adlı kitabının 400. sayfasında, Barbaros'un Kanunî'ye yazdığı mektuba atfen; Amerika kıtasının Türk denizcilerince Kolomb'dan önce bilindiğini; bu yerlerin fethedilmesi için pâdişâhtan müsaade istediğini; pâdişâhın ise bunu Sadrazam İbrahim Paşa'dan sorduğunu; onun da "ülkemize çok uzak olduğundan vazgeçilmesini" istediğini nakletmektedir.
Yarın: Kolomb'un yardımcısı "Rodrigo", bir Osmanlı denizcisiydi
