01 Ocak 2018

1 Ocak'ta aslında ne oldu?

1 Ocak 1980: 1979 yılının sonlarında Demirel Hükümeti kurulduktan kısa bir süre sonra, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının imzasıyla, Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e bir muhtıra verildi.

Komutanlar 1 Ocak günü Gazeteci Cüneyt Arcayürek'e “Eğer isteklerimiz yapılmazsa gereğini yaparız” (Özdemir,1995:238)  şeklinde tehdit içeren bir beyanat verdiler. Beyanatı veren Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Ulusu'ydu.

Başbakan Demirel, bu uyarı mektubunu hiç üzerine alınmamıştı. Çünkü O'na göre bu mektubun muhatabı O değildi. “Demirel ‘Daha 32 günlük hükümetim. Bana Generaller niçin uyarı mektubu versinler?' diye düşünüyordu.” (Birand,1999:32)

Halbuki günlük tutan Genelkurmay Başkanı günlüğüne daha ötesini yazmıştı. Orgeneral Evren günlüğünün o günkü bölümüne “Sonunda bu işe müdahale etmek zorunda kalacağız. Müdahaleden başka çıkar yol gözükmüyor” (Birand,1999:146) diye yazmıştı.

O, bu notları yazarken Başbakan Demirel, Genelkurmay Başkanı Evren'den ‘Terörü önlemekte başarısız kalıyorlar' diye bazı komutanların görevden alınmasını ister. Ancak bu istek iplerin iyice kopmasına sebep olur. “Evren, Genelkurmay ikinci Başkanı Haydar Saltık'ı arayarak darbe ile ilgili son hazırlıkları yapmasını, radyoda okunacak metinlerin dahi hazırlanmasını emreder.” (Birand,1999:147)

Korkut Özal muhtıra sonrasını şöyle anlatıyor: Ertesi gün, ağabeyime bir telefon açtım ve "Gel, beraber Başbakan'a gidelim, bu muhtıra önemli bir siyasi olay. Başbakan ne yapıyor, ne düşünüyor, bir soralım." dedim ve kalktık, Turgut Bey'le beraber Başbakan Demirel'e gittik. Muhtıra için Demirel, "Bunun adresi yanlış, çünkü ben göreve yeni geldim, bunun muhatabı olamam" dedi. Önemsemedi yani. Ama ‘durup dururken bu niye geldi?' diye de rahatsızdı. Orada ağabeyimin söylediği sözleri unutamam. İlk sözleri şunlar oldu: "Tam Türkiye'yi düzlüğe çıkaracakken, bu çıktı ortaya." Sonra Turgut Bey, Başbakan'a, "Abi bunların hepsini emekliye sevk et" dedi. Demirel buna cevap vermedi. Fakat olumlu baktığını düşünmedim. (Bugün,2010) 

HAZIRLAYAN: HÜSEYİN YAĞMUR