10 Şubat 1918: Sultan II. Abdülhamid Han vefat etti.

Osmanlı Padişahlarının; 34.sü, Hilâfet-i Osmaniye'nin 25. Halifesi olan Sultan II. Abdülhamid Han Beylerbeyi Sarayında vefat etti. Bernard Lewis, Tanzimat dönemiyle Abdülhamit dönemi arasındaki süreklilik öğelerine işaret ederek Sultan Abdülhamit dönemi hakkındaki aşırı olumsuz değerlendirmelerin yeniden gözden geçirilmesi gereğine dikkati çeker. Stanford Shaw ise Abdülhamit dönemini ‘Tanzimat'ın en üst noktası' olarak tanımlar. (Zürcher,2005:27)

Feroz Ahmad da benzeri görüşler ileri sürer:"Politika dışında, Abdülhamit'in saltanatının ilk 15-20 yılı değişme ve reform bakımından yüzyılın başından bu yana herhangi bir dönemin olduğu kadar aktif bir dönemdi. Bütün bir Tanzimat hareketi hukuk, idare ve eğitim alanlarında reform hareketi doruğuna ulaşmıştı." (Ahmad,1999:8)

Karpat'a göre; Sultan II.Abdülhamid, Tanzimat reformlarını sürdüren ve eğitim sisteminde, bürokraside, iletişimde ve başka birçok alanda modern Türkiye'nin temellerini atan büyük değişiklikler getirmiş bir sultandı. (Karpat,2007:142)

Karpat, bir adım daha ileri giderek Sultan 2. Abdülhamid dönemini ‘hızlı bir gelişme dönemi' olarak niteler.Sultan 2. Abdülhamid'in uzun saltanatı (1876-1909) karanlık bir gerileme ve dağılma dönemi olarak hatırlanır. Oysa bu dönemde, eğitim ve okuryazarlık, kitap ve gazete yayını, sivil kurumların oluşturulması, kentleşme, haberleşmenin yaygınlaşması ve ticaret açısından hızlı bir gelişme yaşandı. (Karpat,2007:168)

Bu anlamda Hasan Bülent Kahraman da benzeri kanaatleri taşımaktadır:

Sultan 2. Abdülhamid dönemi müthiş bir dönemdir.Osmanlı'da ilk defa  orta sınıf sahneye çıkıyor. Anadolu'ya giden tren yolları ortaya çıkıyor. Anadolu'ya giden telefon, telgraf hatları,elektrik çıkıyor. Galatasaray Lisesi'nden, eczacılıktan, Mekteb-i Mülkiye'den, tıp fakültesinden, mühendishaneden mezun olup Anadolu'ya giden insanlar ortaya çıkıyor. Dolayısıyla Sultan 2. Abdülhamid dönemi modernleşmesi olmasaydı 1908 devrimi olmazdı. (Kahraman,2010)