25 Ocak 2018

25 Ocak'ta aslında ne oldu?

25 Ocak 1928: Bir dönem İstiklal Mahkemesi üyeliği de yapan Topçu İhsan, İnönü'nün hasmı Hüseyin Cahit Yalçın'ı berat ettirince İnönü'nün hışmına uğradı. 25 Ocak 1928 tarihinde, İhsan Bey'in milletvekilliği düştü.

Kılıç Ali  bu olayı şöyle anlatıyor: Hüseyin Cahit'in beraat etmesi yetmiyormuş gibi İzmir'e Atatürk'ün yanına götürülmesi İsmet Paşa'yı çileden çıkarmıştı. Aleyhindeki dedikodulardan rahatsız olan İhsan Bey, hemen İzmir'e gitti ve Atatürk'e gerekli açıklamaları yaptı. Atatürk şöyle diyordu:“Çok haklısın. Bence hiçbir mesele yoktur. Yalnız bunları İsmet Paşa'ya da anlat, onu da tatmin et.”İhsan Bey, o günlerde İzmir'de olan İsmet Paşa ile de görüşmek istedi ama başaramadı. Çünkü İsmet Paşa her seferinde “evde yok” dedirtiyordu.İhsan Bey'in Fethi Bey kabinesindeki Bahriye vekilliği, İsmet Paşa kabinesinde de devam ediyordu. İsmet Paşa, İhsan Bey'i kabineden çıkarmak istedi. Fakat Atatürk'ün bu konuda onayını alamayınca, tuttu Bahriye Vekilliği'ni kaldırdı. Bununla da yetinmedi, İhsan Bey'in bir muhalefet hareketi oluşturmaya çalıştığını gidip Atatürk'e söyledi. (Kılıç-Turgut,2010:247)

Topçu İhsan'dan intikam alma günü gelince, İnönü hiç gözünü kırpmadan bu eski arkadaşını yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle hapse attırmıştı. İhsan mahkûm edilip hapse atıldıktan sonra Ankara'da herkes sinmiş, herkes birbirinden korkar olmuştu. İhsan'ın hapishanede adi suçlular ve katillerden ayrı bir yerde yatırılması için cezaevi müdürüne yaptığımız başvurular bile çeşitli yorumlara yol açıyordu. Bu durumda İhsan Bey'in hapishanede bir kazaya kurban gidebileceği ihtimali haklı olarak bizi kaygılandırıyordu. (Kılıç-Turgut, 2010:254)

Tarihe ‘Yavuz Havuz Olayı' olarak geçen dava ile Başbakan İsmet İnönü; TBMM ne verdiği önerge ile, eski Bahriye Bakanı İhsan Bey ve arkadaşlarının, Yavuz Savaş Gemisinin onarımında yolsuzluk yaptıkları iddiasıyla, Yüce Divanda yargılanmalarını ister. Dokunulmazlığı kaldırılan İhsan Bey, tutuklanarak cezaevine konur. 2.5 ay kadar süren mahkemede, pek çok şahit dinlenir, yeni deliller toplanır ve davanın kapsamı genişletilir.

İhsan Bey'in; Fransız St.Nazaire şirketinden, aracı Sapancalı Hakkı Bey vasıtasıyla, 100 bin lira rüşvet aldığı ve rüşvet karşılığında, şirkete yapılacak ödemenin ne şekilde olacağını düzenleyen maddenin değiştirildiği iddiası gündeme gelir. Dava 16 Nisan 1928 tarihinde sonuçlanır. Mahkeme, İhsan Bey'i havuz ihalesine fesat karıştırmak ve rüşvet almaya teşebbüs suçlarından suçlu bulur ve 2 sene ağır hapis ve memuriyetten men cezalarına çarptırır. İhsan Bey, Soyadı kanunu gereği aldığı Eryavuz soyadını ise, yolsuzluk davasından sonra “Topçu” olarak değiştirdi.

HAZIRLAYAN: HÜSEYİN YAĞMUR