26 Kasım 1934 - Lakap ve Ünvanların Kaldırılması

Kanunla Ağa, hacı, hafız, hoca, molla, efendi, bey, beyefendi, paşa, hanım, hanımefendi, hazretleri gibi lakap ve unvanlar kaldırılıyor bütün yurttaşlar, kadın erkek, kanun karşısında ve resmi belgelerde yalnız adlarıyla temsil edilir hale geliyordu.

Gelen bu değişiklikle birlikte sadece günlük hayatta ortaya çıkan karışıklıklar giderilmedi, aynı zamanda insanlar arasındaki farkların ortadan kaldırılması amaçlandı. Böylece ağa, molla veya paşa ismi ile anılan bir kişinin başvuruda bulunduğu bir devlet kurumunda ya da ilişkide bulunduğu herhangi bir yerde insanlarla olan münasebetlerinde ilk adımda öne çıkan sınıf farkı giderilmiş oldu.

Özellikle köylük yerlerde neredeyse bir kanun koyucu olarak görülen ağaların bu etkilerinin kırılması, Cumhuriyet'in getirdiği eşitlik ilkesinin önündeki engelleri kaldırmak için atılması gereken en büyük adımlardan birisi idi. Nitekim kanun görüşmeleri sırasında Çanakkale milletvekili olan Ziya Gevher Bey yapılacak olan değişiklikle ilgili olarak çok sert ve kararlı bir biçimde kürsüden "Bizim geçen maddedeki kastımız, ağalığı, efendiliği fiilen, kesin olarak kaldırmaktır. Bunu yalnız sözle değil, bir kanunla, kuvvetle, mücadele ederek kökünden atmak, kaldırmak istiyoruz." Diyerek tüm vekillere ve halka seslenmişti.

Kanun böyle olmakla birlikte generallerin ve emekli generallerin paşalık ünvanı hiçbir zaman kaldırılmadı. Devrimlerin sahibi Atatürk de dahil  olmak üzere generallere ‘Paşam' denilmeye devam edildi. Hiç bir Kemalist de kendisine paşam denilmesinden rahatsız olmadı.