(Bozkurt 2019: 31)

26 K̃ânûnuevvel 1334 (26 Aralık 1918) târihli Âtî gazetesinde, Cevâd Rifat’ın, Mustafa Kemâl’in 2 K̃ânûnusânî 1334 târihli Zamân gazetesindeki iddiâlarına cevâben kaleme aldığı “Şam’ın Sukûtu” başlıklı makâle…

***   

“Bu zayıf Süvâri Fırkasının, gâyet kuvvetli düşman süvârileriyle başa çıkamıyacağı gâyet tabiîdir. Fakat bu atlılarımızın son gayretleri, her türlü ümîd kesilmiş olduğu hâlde, Bisan geçidlerinde târih-i askeriyede ilelebed pâyidâr kalacak olan fedâkârâne muhârebeleri sâyesinde Yedinci Ordunun ric’at̃i bir dereceye kadar têmîn edilebildi.” (Cevâd Rifat 1918; Bozkurt 2019: 82’den naklen)

İkinci pasaj:

“…Yukarıdan beri verdiğimiz tafsîl̃âtdan anlaşılıyor ki Şam’ın müdâfaası için tertîbât-ı l̃âzıme alınmış, fakat düşman vak̆it bırakmamıştır.

“Haleb’in müdâfaa edildiğini iddiâ edenler iyice bilmelidir ki: Bu müdâfaayı biz kendi kuvvetimizden ziyâde düşmanın bâzı harek̃âtına medyûnuz. Düşman Şam önlerine bizim kıtaatla berâber geldi. Haleb’e bir ay sonra geldi. Nitekim Dördüncü Ordu da Humus’da vak̆it bulmuş ve mükemmel teşkîl̃ât yapabilmiş idi.” (Cevâd Rifat 1918; Bozkurt 2019: 36’dan naklen)

Buraya kadar, Filistin Cephesindeki 4. Ordunun Kumandanı Mersinli Cemâl Paşa’nın Yâveri Yüzbaşı Cevâd Rifat Atilhan merhûmun Filistin Hezîmetine dâir 1918’de yaptığı neşriyât hakkında Celil Bozkurt’un çalışmasına istinâden verdiğimiz îzâhat ve mezkûr neşriyâttan yaptığımız nak̆iller, onun, Büyük Doğu’daki şahâdetini tevsîk̆, têyîd ve têkîd eder mâhiyettedir. Bununla berâber, her zaman yapmamız îcâb ettiği gibi, en doğrusu, bu şahâdeti, başka kaynaklardan elde ettiğimiz verilerle tartmaktır.

Filistin Hezîmetini anlamamıza yardımcı olacak üç kaynak 

Buraya, Necip Fazıl ve Cevat Rifat’ın 1918 Filistin Cephesi Hezîmeti hakkındaki iddiâlarının olabildiğince hak̆îkat̃e muvâfık ve insâfla değerlendirilmesine yardımcı olacak mühim mâl̃ûmâtı hâvî iki kitabdan birkaç sayfa ik̆tibâs dercetmek istiyoruz. (Elbette müelliflerin kanâat̃ ve yorumlarına iştirâk̃ etmek mecbûriyetinde değiliz; bize l̃âzım olan, hâdiseye dâir -mümkün mertebe- objektif verilerdir…)

Bunlardan birincisi, Filistin Cephesinde 4. Orduya tâbi 3. Süvâri Fırkası Kumandanı Erk̃ânıharb Binbaşısı Muhiddîn Vecîhî Bey’in têlîfi olan ve esâs îtibâriyle kendi müşâhede ve hâtıralarına istinâd eden küçük hacimli Cihân Harbine Dâir Hâtıralarımdan Filistin Ric’at̃i’dir; 1337/1921’de, İstanbul’da, Matbaa-i Askeriye’de tab’edilmiştir.  (Maâlesef –Murat Çulcu tarafından- dili bozularak L̃atin har̃flerine çevrilmiş tab'ından ik̃tibâsta bulunacağız.)

İkincisi de, T.C. Genel Kurmay Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı tarafından Arabcadan tercüme ettirilmiş daha hacimli bir eserdir: Filistin Savaşı (1914-1918) (Ankara: 1995, 176 s + Zeylen 9 Harita). Müellifi, Iraklı General̃, “uzun seneler zarfında Askerî Târih Hocalığı” yapan, “1948’de Filistin’de Siyonistlerle savaşa iştirâk eden”, şoven bir Arablık anlayışına sâhib Şükrî Mahmûd Nedîm’dir. Abdullah Es tarafından yapılan tercümeye esâs olan nüsha, 1965’te, Beyrut’ta, Hayât Kitabevi tarafından yapılan 3. baskıdır. Türkce mêhazlardan da istifâde edilerek hazırlanan kitabın, ciddî sûrette Kemalist noktainazarın têsîri altında kaldığı farkediliyor…

Mezk̃ûr iki kitabdan ik̆tibâslarımızı tâk̆îben, Mustafa Kemâl̃’in Filistin Harbi ve Hezîmeti hakkındaki noktainazarını kendi kaleminden okuyacağız…