Hem İsl̃âmperver Mücâdele, hem de Ayasofya Dâvâsı târihimizde mümtâz bir mevk̆ii hâiz olan Türk Milliyetçiler Derneği’nin teşekkül kongresi hakkındaki tafsîl̃âtı, rahmetli Akgün Ayata’nın - bize o günlerin samîmî heyecânını yaşatan- kaleminden okuyoruz:

TMD: “Türklük ve mukaddesât için kal̃bleri çarpan binlerce idealist

gencin” derneği

“1946 yılında Ankara’da kurulmuş olan Türk Kültür Derneği, İstanbul’da aynı gaye ile faaliyete geçen Türk Kültür Ocağı, Türk Gençlik Teşkilâtı, Genç Türkler Derneği ve Türk Kültür Çalışmaları Derneğinden müteşekkil Milliyetçiler Federasyonu Kongresi 1 Nisanda İstanbul’da Rüstem Paşa Medresesinde toplanmıştır.

“Bu tarihî kongre, imanı bütün milliyetçi efkârı umumiye tarafından heyecanla takip olunuyordu. Çünkü aralarında fikir ve gaye bakımından hiç fark bulunmıyan bu teşekküllerin bir dernek etrafında birleşerek memleket için çalışmalarında daha rasyonel hale getirilmesi mevzuubahisdi. Ankara delegeleri de gitmeden akşam ihzarî mahiyette toplanarak bir tüzük tasarısı hazırlamışlar ve birleşmenin tahakkuku için elden gelen her şeyi yapmak kararını almışlardı.

“Türklük ve mukaddesat için kalpleri çarpan yüzlerce idealist genç, 15 kişilik delege kafilesini [Ankara] istasyon[un]da büyük bir heyecanla teşyî suretiyle vazifelilere mesuliyetlerini hatırlatmış oldular. Haydarpaşa garında [onları] bekliyen [istik̆bâl̃ eden] aynı yolun yolcuları, Ankaradakiler kadar müşterek davanın tahakkukunu arzuladıklarını her hareketleriyle ihsas ediyorlardı.

Reîsliğini DP Isparta Millet Vekîli Said Bilgiç’in deruhde ettiği Kongre, “Federasyon’un çalışmalarını baltalıyan Türk Kültür Çalışmaları

Derneği”ni ihrâc ediyor

“Nihayet kongre, Türk Gençlik Teşkilâtının merkezinin bulunduğu Rüstem Paşa medresesinde 1 Nisan Pazar günü saat 9 da toplanarak faaliyete başladı. Başkanlığa Isparta Milletvekili Sait Bilgiç, Başkan vekilliğine Kâmil Özden seçildikten sonra, Federasyon Başkanı Bekir Berk, yıllık faaliyet raporunu okudu. Federasyonun bir yıllık çalışmaları delegelerce takdirle karşılandı. Raporun kabulünden sonra Halûk Karamağaralı, Hüsnü Güler ve arkadaşları tarafından verilen bir önerge ile federasyonun çalışmalarını baltalıyan ve bir sene içinde hiç faaliyet göstermiyen ve üye sayısı 13 kişi olan Türk Kültür Çalışmaları Derneğinin, Federasyondan ihraç edilmesini teklif ettiler. Karamağaralı önergenin lehinde, Fethi Gemuhluoğlu ihracın lehinde olduğu, ancak kendilerine müdafaa hakkı tanınması hususunda konuştuktan sonra Başkanlıkça mezkûr Derneğin ihracı oya sunuldu. [Maâlesef ifâde, kusûrlu! Bu cümle, (Uydurmacaları da ayıklıyarak) şöyle inşâ edilebilirdi: Karamağaralı, Takrîrin lehinde konuştu. Fethi Gemuhluoğlu da ihrâcın lehinde olduğunu ifâde ettikden sonra / etmekle berâber onlara müdâfaa hakkı tanınması talebinde bulundu. Müteâk̆iben, Kongre Riyâsetince, mezk̃ûr Derneğin ihrâcı reye konuldu.] Ve ittifakla kabul edildi.

“Bundan sonra gündemin en ehemmiyetli mevzuu olan birleşme teklifine geçildi. Bunun tarihî önemini belirten bir çok konuşmalar yapıldı. –Elimizde kongre zabıtları olmadığından değerli arkadaşlarımızın sözlerini nakledememek mevkiindeyiz. Mamafih Behzat Şeker bir broşür çıkararak konuşulanları aynen neşredecektir.- [Maâlesef, böyle bir risâlenin neşredilmiş olduğuna dâir herhangi bir kayda rastlamadık!] Fethi Gemuhluoğlu yeniden konuşmak için söz almıştı ki, elleri cebinde bir şahsın önderliğinde üç beş kişi içeriye girdi. Kendilerine bu toplantının saati bildirilmediği bahanesiyle mürettep bir hâdise çıkartmak istediler. Kendinden emin ve sakin vatanperver bir kütlenin karşısında arzularını tatbik cesareti bulamadılar. Sami Yavrucuk söz alarak bu şahsın elini cebinden çıkarmasını, bunun kongreye saygısızlık olacağını hatırlattı. Başkanın yerinde müdahalesiyle, Federasyondan ihraç edilen Kültür Çalışmaları Derneğinin delegeleri olduğu anlaşılan bu şahıslar dinleyiciler için ayrılmış olan yere oturdular. Kifayeti müzakereden [Kifâyet-i müzâkereden] sonra birleşme teklifi oya sunuldu. Mevcudun ittifakiyle ve dakikalarca süren alkışlarla dört derneğin bir teşekkül haline gelmesi kararlaştırıldı. Bu heyecan karşısında azimleri kırılan sabotajcılar salonu terkettiler.

(https://www.bitmezat.com/urun/1411174/cafer-tayyar-turk-mil; 4.12.2022)

TMD’nin birinci têsîs seneidevriyesi, İstanbul’da, 3 Nisan 1952 Perşenbe günü, sâat 18.00’de, Öğrenci Lokali’nde (sâbık Eminönü Halkevi’nde) tes’îd edildi. Toplantıya, hatîb sıfatıyle, Esâsiye Hukûku Ord. Prof. Dr. Ali Fuad Başgil,  Felsefe Doç. Dr. Nureddin Topçu, târihçi İsmail Hami Dânişmend gibi güzîde şahsıyetler de iştirâk̃ etmişti. Şu küçük liste dahi, TMD’nin, o zamanlar, nasıl “Derin Millet”imizin teveccühüne mazhar olduğuna ve ona, istik̆bâl̃i için ümîd verdiğine dâir bir ipucudur…

***