19 Eylül 2018

Darbeciler Tarafından Eski Başbakan Menderes’in İdam Edilmesi

17 Eylül 1961: Darbeciler Tarafından Eski Başbakan Menderes'in İdam Edilmesi

 

27 Mayıs 1960 Darbesi Türkiye'de üniversitelerin üzerinden silindir gibi geçmiş, 147 profesör emekli edilmişti. Bu arada üniversiteler gibi orduda da tasfiyeye başlanmış, 5500 subay zorunlu olarak emekliye sevkedilmişti. Bâbıâli'de birçok gazete kepenk kapamış, Doğu'da yüzlerce aşiret reisinin evi yurdu dağıtılmış, binlerce işadamı iflasa sürüklenmişti. Hâsılı; ihtilal, Türkiye'yi allak bullak etmişti.

Türkiye 15 Ekim Seçimlerine giderken, seçimlerden tam bir ay önce, Demokrat Parti yanlılarına gözdağı verir gibi 15 Eylül 1961'de,  Yassıada Yüksek Adalet Divanı kararları açıklandı. 15 sanık idama, 31 sanık müebbet hapse, 408 sanık da çeşitli hapis cezalarına mahkûm oldu. 133 sanık ise, beraat etti. Ölüm cezasına çarptırılanlar arasında Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan vardı. Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın 65 yaşını geçmiş olması nedeni ile hakkında verilen ölüm cezası, müebbet hapse çevrildi.

Darbeciler düzmece bir mahkeme kurmuşlar bu mahkemede düzmece bir yargılama yaparak Dönemin Başbakanı ve iki Bakanının idamına karar vermişlerdi.

 

Darbecilerin acımasızca saldırdığı en önemli hedef ise Başbakan Adnan Menderes idi.Darbeci askerler Menderes ‘idamdan kurtulur' diye askeri hücumbota darağacı dahi kurmuşlardı.Talat Aydemir'in, savunması da ilave edilerek yayımlanan ‘Hatıratım' kitabında bu anlamda ilginç notlar da yer alır:"Cemal Gürsel, Yassıada Komutanı Tarık Güryay'a telefon etmiş 'İnfaz durdurulsun, yeni bir doktorlar heyeti gönderilecek.' Demişti.Bunun üzerine Güryay derhal durumu Altay Ömer Egesel'e bildirmiş. Egesel hemen telaşlanmış 'Aman, kurtaracaklar, götürüp asalım' demiş. O zaman Örfi İdare Kumandanı Cemal Tural ve Garnizon Komutanı General Faruk Güventürk'e vaziyet bildirilmiş. Onlar da “Acele edin” demişler. Derhal iki tane hücumbot hazırlanmış. Hatta hücumbotlardan birinde darağacı da kurulmuş, ne olur ne olmaz, İmralı'ya gidinceye kadar yolda telsiz ile bir emir gelirse (idamın durdurulması için) o zaman hemen yolda hücumbotta idamı infaz ederiz diye tertibat aldırmış."(Aydemir,2010)

 

Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan 16 Eylül 1961'de Adnan Menderes ise, 17 Eylül 1961'de İmralı'da idam edildi.

Menderes'in gözden çıkarılma sebeplerinden biri de İslam Dünyasına karşı duyduğu sıcak ilgiydi.O, İslam Dünyasına burnunun ucuyla bakan laik monşerlerden biri değildi. Özek bunu şöyle anlatır: Menderes, Irak Başbakanı Nuri Sait ve Pakistan Başbakanı İskender Mirza, Bağdat Paktı diye bir pakt kurdular. Maksat bunu genişletmekti. Nasır buna karşı çıkmıştı. Bu heyet Nasır'ı ikna etmek için Mısır'a gelmişti fakat başarılı olamadı. Nasır bu işe karşı çıktı. Karşı çıkarken de arkasında Siyonizm vardı. Menderes ve diğerleri ise Siyonizm'e tam olarak karşı adamlardı.(Özek-Yıldırım,2012:134)

 

İdamların ardından henüz bir ay dahi geçmeden, 15 Ekim 1961 tarihinde serbest seçimler yapıldı. Yaklaşık 1.5 yıldır büyük bir suskunluk içinde olanları izleyen halk, darbecilere hiç ummadıkları bir ders vermiş, DP'nin devamı olan partilere oyunu akıtmıştı. AP, YTP ve CMKP geçerli oyların % 62,5'unu alarak 277 milletvekili ve 114 senatör ile TBMM'de temsil edilme hakkı kazanmıştı.