25 Ekim 2018

General Kazım Karabekir Birinci Ordu Müfettişliğinden Ayrılması

26 Ekim 1924: General Kazım Karabekir Birinci Ordu Müfettişliğinden Ayrılması

 Rauf Bey'in cumhuriyetin ilanına tepkisi üzerine o ve Refet Bey partideki radikaller tarafından vatan haini sayıldılar. O sırada orduda görev yapmakta olan Ali Fuat (Cebesoy) ve Kazım (Karabekir) de izlendiklerini, hatta mektuplarının açılıp okunduğunu fark ettiler ve Halk Fırkası'ndan ayrılmaya karar verdiler. 1924 yazında bir muhalefet partisi kurma hazırlıklarına başladılar. 26 Ekim'de Kazım Karabekir Paşa Birinci Ordu müfettişliğinden ayrıldı. 30 Ekim'de de Ali Fuat (Cebesoy) İkinci Ordu müfettişliğinden istifa etti.

 Alkan, o günlerin siyasi atmosferini şöyle anlatır:1924'de kabul edilen anayasa, çok partili hayatı engellemiyordu. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kuruluşu işte böyle bir "meşruiyet düzlemi" içinde, pes perdeden mırıltılarla karşılandı. Reisicumhur Mustafa Kemal Paşa, 11 Aralık 1924 tarihli Hakimiyet-i Milliye gazetesinde yayınlanan beyanatında, "Türkiye Cumhuriyetinde yekdiğerine murakıp fırkalar tekevvün edeceğine şüphe yoktur" diyerek vaziyeti tabii karşılamış gözüktü.(Alkan,2009:236)

 Ali Fuat Cebesoy da  siyasi atmosferden şöyle bahseder:Halk Fırkası pek umumî umdelerden başka hiçbir programı olmıyan bir teşekküldü. Herkes için kabulü tabiî olan bazı esaslı umdelere fırka programı demeye imkân yoktu. Fırkanın kapıları hususî kanaati ne olursa olsun, her vatandaşa açıktı. Fırkaya en ziyade mideciler hâkim olmuştu. Bunlar arasında şüphesiz birçok şayan-ı hürmet vatandaşlar da vardı. Bu gibiler işin içinde bulunursak belki daha müessir bir salâh âmili oluruz, tarzında bir nokta-i nazar takibetmişlerdi. Tamamiyle müstakil kanaat sahipleri de son saniyeye kadar Fırka çerçevesi dahilinde kalarak belki ahenk ve istikrarı tesis yoluna meyil gösterilir diye beklemişlerdi. (Cebesoy,2007:515)

 22 Kasım 1924 tarihine kadar Halk Fırkası'ndan istifa edenlerin yekûnu 32'ye bâliğ olmuştu. Bunlardan dördü müstakil olacağına göre Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın mevcudu 28'di

 26 Ekim 1933:Kadınlara Köy İhtiyar Heyetlerine Seçme ve Seçilme Hakkının Tanınması

Türk Devrimi sürecinde modern yaşamın simgesi olarak kadınların öne çıkarıldığı hep söylenegelmiştir. Ne var ki bu söylentiye rağmen kadınlara medeni hakları uzun bir aradan sonra pey der pey verilmiştir.

 Cumhuriyetin kurulmasından tam 10 yıl sonra 1933 yılında köy muhtarı ve köy ihtiyar heyetlerine kadınların da seçilme hakkı ancak verilebilmiştir. Aydın İli Demircidere Köyünde yapılan seçimler sonrasında, Türkiye'nin ilk kadın muhtarı olarak Gül Hanım seçilmişti.