27 Kasım 2017

İslami finansın evrimi insani finans mı?

Küresel Katılım Finans Zirvesi” (Global Participation Finance Summit - GPAS İSTANBUL), 16-17 Kasım 2017 tarihlerinde İstanbul Haliç Kongre Merkezi'nde gerçekleşti. Açılış konuşmasını Cumhurbaşkanı yaptı. 

Söz konusu zirve, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Müstakil Sanayici ve iş adamları Derneği (MÜSİAD) ile Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) organizasyonunda, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurumu, Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yüksek öğrenim Kurulu Başkanlığı'nın destekleriyle gerçekleşti. 50 ülkeden 100 kurumsal katılımcı katıldı.

 Cumhurbaşkanından beklenen faiz çıkışlarından farklı olarak, çevresindeki ekonomiyi yönetenlere ‘'enflasyonun nedeni faizdir'' diyerek onlarla görüş olarak ayrı düşündüğünün bir kez daha altını çizerek, faizlerin düşürülmesi şeklinde itiraz etti. Bunun bir çözüm olmadığını, sorunun sistemsel olduğunu, sistemin işleyişine müdahale edilmesi gerektiğini ve bunun zor olmadığını söylüyoruz.

Programa katılan kurumlara baktığımız zaman faizle ilgili muhalefeti suçlamak gibi gülünç bir duruma elbette düşecek değiliz. Faizin nedeni, faizin varlığını sürdüren programa katılan bu kurumlardır. Bu kurumların işleyiş biçimidir.

Bahsettiğimiz kurumların başlarındaki insanların vizyonlarının, kurumların yapısal bir  yenilemeye gidecek güçlerinin olmadığını biliyoruz. Çünkü bugüne kadar bunun hiç emarelerini görmedik.

Bu toplantıda TCMB, BDDK, SPK, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı gibi kurumların mevcut yapıları   faizcilik üzerine olup, Diyanet işleri Başkanlığının aynı çatı altına gelmesi, sanırım işi insani finansa evirmek için iyi bir imaj oluşturmak içindi.

Daha önce sık sık duyduğumuz İslami finans tanımlaması  halk nazarında inandırıcılığını kaybetmiş olacak ki ‘'insani finans ‘' gibi bir isim tercih edildi.  Finans kavramı Fransız bir kavram olup borç vermektir. Mevcut kurumlar borcu faizsiz düşünmediği halde buraya insani finans demekle ne amaçlanmıştır?

Burada şunu ifade etmekte yarar görüyoruz. Müsiad'in  yeni başkanı Sayın Abdurrahman KAAN beyin, faizle ilgili yaptığı çıkış yerinde olup;  sistematik olarak Müsiad'ın bu mücadeleyi yeni bir ekonomik modeli oluşturacak ekiple sürdürmesi gerektiğini düşünüyoruz.  Paraya  odaklı sistem yerine,  yatırıma odaklı bir büyümeyi önermesi dikkate alınması gereken bir açıklamadır ancak yeterli değildir.

Bizim sık sık  bütün yazılarımızda ‘'Taban Ekonomisi'' başlığında dile getirdiğimiz üretime, emeğe  odaklı yeni bir ekonomik modelin izlerini taşıyan büyümeye dayanan yeni bir finans sistemi  faizsiz bir para üretimi ile olabileceğini, bunun da toplantıya katılan başta BDDK, SPK ve TCMB olmak üzere tüm devlet kurumlarının yeniden yapılanmasından geçtiğini söylüyoruz..

Konuşmacıların genelleyici ifadelerine baktığımız zaman, bireysel nasihatlara bürünmüş, anı kurtarma, etliye sütlüye dokunmayan konuşmaların ötesine geçmiyor. Gerçekleri söyleyememe sadece oturulan koltuk kaygısından kaynaklandığını düşünmüyoruz. Gerçekte  çözüm önerileri yoktur. Çok başlılık finansal sistem içinde kim ne yapacağını, yaptığının nasıl bir etkiyle kendilerine döneceğini bilmiyor. Bu durum borca dayalı ve sürekli faiz bedeli ödettiren faizci yapının baş aktörleri bankaların işine yarıyor.

Bu tür toplantılar artık çözüme odaklı projeye dayanmalıdır. Doğru ekiple, doğru zamanda, doğru  proje ile başlanmalıdır. Sistem içerisindeki bağımlılıkları koparmadan, başka bir ifade ile;  finansal sistemi kontrol altına almadan yeni modelin  kurulması gerçekleşmeyecektir. 

Kürsülerden öğrencilere kapitalist  ekonomi modellerini anlatan hoca gibi, finans diline sarılarak gerçekleştirilen sunumlar, çözüm kümesini elbette  oluşturamayacaktır.

Türkiye  kendi ekonomik yapısını millileştirmek zorundadır. Milli bir iktisat politikasının gerçekleşmesi için milli olmayan  dışa bağımlı, sürekli devleti, sanayiciyi ve tüketiciyi borçlandıran modelden vaz geçmek zorundadır.

Bu iktisadi devrime engel olan ‘'yarın daha güzel olacak'' yalanlarını karar   otoritelerine  pompalayan kripto bürokrasininde elbette temizlenmesi en önemli adımlardan biri olacaktır.

Selam ve dua ile...