Mustafa Kemâl’in hastalığı, ölümü, cenâzesi 72

Fahriye Hanım ve Kuraner'ler, Kunttav'lar, Tandoğan'lar, v.s.

Trablusgarb Vâlisi Ahmed Râsim Paşa'nın torunları ve Şam Vâlisi Mehmed Kâmil Bey ile Basîre Hanım'ın çocukları olan dört kız kardeşten ikincisi, Fehâmet Fahriye Hanım da (1900 civârı – 23.1.1977), ablası Râsime Durusoy gibi, iki evlilik yapıyor: İlk evliliği Mehmet Ali Kuraner ile… Bu evlilikten iki çocuk doğuyor: Nezahat ve Müfit Kuraner… İkinci evliliğini, Ankara'nın değişmez Vâlisi Nevzad Tandoğan'la yapıyor… Bu evlilikten de iki çocuk dünyâya geliyor: Haldun ve Ahmet Tandoğan…

10 Mart 1958 târihli Cumhuriyet'te (s. 3) neşredilen vefât îlânına nazaran, “Sâbık Şûrâ-i Devlet Başkâtibi Mustafa Tahsin Bey'in mahdûmu, Şûrâ-i Bahriye Reîsi Edhem Paşa ile Şirket-i Hayriye Müdürü Hüseyin Hâkî Efendi'nin hafidleri” olan Mehmet Ali Kuraner, vefât târihinde (9.3.1958), İstanbul Yapı ve Yapı Malzemesi Büyük Kredi Kooperatifi'ni idâre ediyordu. (Şirket-i Hayrıye, İstanbul'da vapurla yolcu taşımak üzere 1850'de kurulan ilk Osmanlı anonim şirketi idi ve 1866 ilâ 1895 seneleri zarfında Şirketin başında Hüseyin Hâkî Efendi bulunmuştu. –Ali Akyıldız, T.D.V. İslâm Ansiklopedisi, 2010, 39/301-303-) Fahriye Hanım'dan boşandıktan sonra, Deniz Binbaşısı Rıfat Tamer ile Hatice Hanım'ın kızı, “Güney Deniz Saha Komutanı Koramiral” (ve Ertan Yolaç'ın eşi) İzzettin Tamer'in (ö. 23.7.1977) ablası Şükriye Tamer ile evlenmiş ve bu evlilikten bir oğlu daha olmuştu: Harun Kuraner… Koramiral İzzettin Tamer'in iki kardeşi daha vardı: Mahmut Tamer ve (Dr. Necmettin Eriş'in eşi) Hayriye Eriş…

Fahriye Hanım'ın ilk çocuğu Nezahat Kuraner de (ö. 5.1.1989) iki evlilik yapmıştı. İlk evlilikte soy adı Gülerman idi. İkinci evliliği, “Ordu muhâsebecilerinden Galib Bey'in oğlu” Muammer Galib Kunttav ile… M. G. Kunttav, vefâtında (10.1.1955), Başvekâlet Yüksek Murâkabe Hey'eti (Uydurmacasıyle “Denetleme Kurulu”) Âzâlığından emekli idi. Nezahat Hanım'ın, iki evliliğinden de çocuğu yok…

Fahriye Hanım'ın ilk oğlu,  Yüksek Mühendis Müfit Kuraner, Şevket – Ayşe Kenber çiftinin kızı Bülent Kenber'le evleniyor; çocukları: Onur Kuraner (eşi Tülin Hn.)… Bülent Hanım'ın iki kardeşi var: İbrahim ve Ercüment Kenber… Yüksek İzâbe (Frzc. “métallurgie”) Mühendisi Ercüment Kenber (ö. 31.12.1978), Halil – Rabia Seltün çiftinin kızı Güner Seltün'le evleniyor; kızları İklil Hanım'ın eşi, Uwe Grascht…

Fahriye (Kuraner / Tandoğan) Hanım'ın dîğer torunları: Ali Kuraner (eşi: Semra Hn.), Nilüfer Kuraner (eşi: Kemal Çavuşoğlu) ve Zeynep Kuraner…

Fahriye Hanım'ın Nevzad Tandoğan'dan olan oğullarından Haldun Tandoğan, Leman Hanım'la, Ahmet Tandoğan, Neş'e Hanım'la evleniyorlar.

1_36

Etrâflarında, “Mütehakkim Zümre”nin bir parçası hâlinde, Orgeneral Ali Fuad Erden, Durusoy'lar, Tandoğan'lar ve Tör'lerin de dâhil olduğu geniş bir akrabâ ağının örüldüğü dört paşazâde kızkardeşten Fehâmet Fahriye (1. Kuraner)/(2. Tandoğan) Hanım (1900 civârı – İstanbul, 23.1.1977)…

***   

Fahriye Hanım'ın ikinci eşi ve son iki oğlunun babası Nevzad Tandoğan (İstanbul, 1894-Ankara, 9.7.1946), “Ebedî” ve “Millî Şefler”in kendisine pek geniş selâhiyet vererek Ankara'nın idâresini teslîm ettikleri bir Vâli idi. 1929 ilâ 1946 senelerinde hem Vâli, hem Belediye Reîsi sıfatıyle idâre ettiği Ankara'nın târihine, müstebid, zâlim, halk düşmanı bir idâreci olarak geçti… Vâkıa, bu hâl, belkemiğini Sabataî ve Masonların teşkîl ettiği Kemalist kadroların zâten umûmî vasf-ı mümeyyizi idi…

Bekleneceği üzere ve Kemalist öncü kadroların büyük kısmı gibi, bir Farmasondu. Necat Locası'nda tekrîs edilmişti. Bununla da kalmamış, 1934'te, kendisine 33. derece tevfîz edilmişti.

4_4  

“Ebedî” ve “Millî Şefler” devrinde Ankara'da 17 sene zarfında zâlimâne bir idâreyi hâkim kılan Nevzâd Tandoğan da, Kemalist Rejimin öncü kadrosundaki pek çok şahsıyet gibi, Mason, üstelik 33 dereceli bir Masondu… Tunaşar'ın dahi makalesinde belirtme ihtiyâcı duyduğu gibi, İki Şef'in Ankara Vâlisi ve Belediye Reîsi Tandoğan, müstebid idâresine pek yakışan “Memlekete Komünizm lâzımsa, onu da biz getiririz!” sözüyle de meşhûrdur…

***  

2_24

Orgeneral Ali Fuad Erden'in amcazâdesi ve Mustafa Kemâl'in “sırdaşı”, Gümüşhâne Meb'ûsu, “Efendi'sinin emriyle Mekke'ye şapkayla giren Türkiye Temsîlcisi” ünvânıyle meşhûr, Üstâd-ı Âzam, Erkânıharb Miralay Edip Servet Tör'ün bacanağı, 33 dereceli Famason Nevzad Tandoğan, “Ebedî” ve “Millî Şefler”in kendisine pek geniş selâhiyet vererek Ankara'nın idâresini teslîm ettikleri bir Vâli ve Belediye Reîsi idi. Resimde, sâir Kemalist “ekâbir”le berâber, Ankara'yı ziyâreti esnâsında Rızâ Şâh Pehlevî'yi istikbâl merâsiminde (17 Haziran 1934; soldan birinci, smokinli, gözlüklü)…

*** 

Orgeneral Ali Fuad Erden'in bir dîğer amcazâdesi, Fahri Tandoğan'dı. Müstebid Vâli Nevzâd Tandoğan'ın kardeşi… Vefât târihinde (16.4.1965), “T. C. Merkez Bankası İstişare Kurulu Üyesi” idi… Bahriyeli Erkânıharb Miralay Mustafa ve Sıdıka Topkaya'nın kızları Melek Topkaya ile evlenmişti; tek çocukları olmuştu: Perihan Hanım'ın eşi, Lâle ve Reha Tandoğan'ın babası Prof. Dr. Halûk Tandoğan…

Hayriye Hanım ve Tör'ler, Yörük'ler, Harunoğulları, Ertuğ'lar, Solaksubaşları, Derman'lar, v.s.

Etrâflarında, “Mütehakkim Zümre”nin bir parçası hâlinde, geniş bir akrabâ ağının örüldüğü dört paşazâde kızkardeşten üçüncüsü Fatma Hayriye (Tör) (Yörük) Hanım'dı (1900 civârı – İstanbul, 12.11.1980). O da iki izdivâc yapmıştı. Dr. Fikri Servet Tör ile izdivâcından üç kız dünyâya getiriyor:  Emine Emel Tör/Yörük (Harunoğlu), Nihâl Tör/Yörük (Ertuğ) ve Sevinç Tör/Yörük (Solaksubaşı). Ord. Prof. Dr. Abdülhak Kemal Yörük'le (1898-1974) olan ikinci ve birincisine nazaran çok daha uzun süren izdivâcından çocuğu yok.

3_11

Etrâflarında, “Mütehakkim Zümre”nin bir parçası hâlinde, geniş bir akrabâ ağının örüldüğü dört paşazâde kızkardeşten üçüncüsü: Fatma Hayriye (1. Tör)/(2. Yörük) Hanım (1900 civârı – 12.11.1980)…

***