Mustafa Kemâl’in hastalığı, ölümü, cenâzesi 73

“Mütehakkim Zümre”nin mühim unsurlarından Tör'ler, Yemen ve İzmir Kumandanı Birinci Ferik Mehmet Servet Paşa (?-1918) ile Emîne İfâkat Hanım'ın (?-1919) neslidir. (Mezkûr şahısların ölüm târihlerini, Hikmet Yaman'in Bir Cumhuriyet Aydını: Vedat Nedim Tör, isimli Yüksek Lisans Tezinden -Osmangazi Üni., 2017- iktibâs ettik.) Üç oğulları oluyor: Ahmet Nedim Servet, Edip Servet ve Fikri Servet…

Paşazâde Fikri Servet Tör (1892-İstanbul, 29.3.1955), “önceleri sosyalist hareket içinde bulunmuş, daha sonra Atatürk'ün çevresinde yer almış bir tıp doktorudur”. (İlhan Tekeli ve Selim İlkin, Kadrocular ve Kadroyu Anlamak, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yl., 2001, s. 76; Cenk Ağcabay, Türkiye Komünist Partisi ve Dr. Hikmet, İstanbul: Sosyal İnsan Yl., 2010, s. 40'tan naklen)

Dr. Fikri Servet Tör, ilk eşi olan Hayriye Hanım'dan boşandıktan sonra, Mükerrem Hanım'la evleniyor… Bu evlilikten çocuğu yok.

Hayriye Hanım'ın ikinci eşi Hukuk Ord. Prof. Dr. Abdülhak Kemal Yörük (1898 – 24.8.1974), menfûr 27 Mayıs İhtilâlinden sonra, İhtilâl Meclisi'ne alınmış (6.1.1961 – 15.10.1961), daha sonra, İsmet İnönü'nün II. Koalisyon Hükûmetinde Adliye Vekîli yapılmıştı (25.6.1962 – 25.12.1963). Mühim bir icrââtı, hukuk dilinin Uydurmacalaştırılmasını teşvîk etmesidir. (Cumhuriyet, 1.9.1962, s. 3'teki habere istinâden)

Dr. Fikri Servet Tör'ün Hayriye Hanım'dan olan üç kızından Emine Emel Tör, “Trabzon tüccarlarından Mahmut Faik Bey ile Lâle Hanım'ın oğlu”, Yüksek Elektrik Mühendisi, Trabzon Meb'ûsu Muzaffer Harunoğlu (ö. 28.11.1977) ile evleniyor. Kızları Emine Gül Harunoğlu'nun eşi, Hasan – Belkıs Derman çiftinin oğlu Dr. Uğur Derman ve oğulları Servet Harunoğlu'nun eşi, Cabir – Meliha Selek'in kızı Gülden Selek'dir. (Torunlar: Emre, Turgut, Harun ve Seda…)

İkinci kızları Fatma Sevinç Tör (1918 – 2000) ile “Gemlik Küçükkumla eşrâfından Câferzâde Ali Bey ve Nazmiye Hanım'ın oğlu” Mehmet Tevfik Solaksubaşı'nın (ö. 23.11.2016) dört çocukları var: Melek Solaksubaşı, Erdem Karakaş'la, Mahmut Solaksubaşı, Saba Hanım'la, Ali Solaksubaşı, Kelly Hanım'la, Selma Solaksubaşı, Fikret Bağcağız'la evleniyorlar…

Üçüncü  kızları Ayşe Nihal Tör'ün (1921 – 2005) Hasan Refik Ertuğ ile izdivâcından Ferit Ertuğ (eşi: Oya Hn.) ve Füsun Ertuğ doğuyor. Füsun Hanım, eşi Cemal Yaraş'tan bilâhare boşanmış olsa gerek…

Râika Hanım ve dîğer Tör'ler

Birinci Ferik Mehmet Servet Paşa'nın ortanca oğlu Edip Servet Tör, paşazâde dört kız kardeşten Emîne Râika Hanım'la (ö. 2.11.1968) evleniyor. Oğulları Sadun Tör'ün eşi, Edith Hanım; kızları Ayşe Basîre Tör'ün eşi, Namık Sılay… Ayşe Hanım, vefâtından (4.5.1969) birkaç sene evvel, Kemal Yükselengil ile evleniyor; ilk eşi ya vefât etmiştir, ya da boşanmışlardır; her hâl-ü-kârda Ayşe Hanım'ın çocuğu yok…

1_37 

Mustafa Kemâl'in “ideal arkadaşı ve sırdaşı”, “Mekke'de Kemalist Rejimi şapkayla temsîl eden adam”, “Ebedî Şef” ve “Millî Şef” devirlerinin gözde siyâsetçisi, “Tek Adam”ın mûtâd işret sofralarının vazgeçilmez müdâvimi, “Mütehakkim Zümre”nin bir parçası hâlinde etrâflarında geniş bir akrabâlık ağı örülen paşazâde dört kız kardeşten Râika Hanım'ın eşi, Üstâd-ı Âzam Mustafa Edip Servet Tör (Edirne, 1881 – İstanbul, 3.9.1960)…

*** 

2_25

***   

Mustafa Edip Servet Tör (1881 – İstanbul, 3 Eylûl 1960) hakkında, Yeni Söz'ün 7 Şubat 2018 ilâ 15 Nisan 2018 târihli nüshalarında neşredilen “Mustafa Kemâl'in Masonluğunda Merâk Edilen Mes'ele: Nîçin Loca Matrikülünde İsmi Yok?” başlıklı araştırma makalemizde bir hayli bilgi vermiştik. Şu husûsları ilâve edelim:

Buradaki araştırmamızda üzerinde durduğumuz vechiyle, “Mütehakkim Zümre”nin bir parçası hâlinde, dört paşazâde kızkardeşin etrâfında örülen geniş akrabâ ağına, eşi Râika Hanım ve kardeşi ve bacanağı Dr. Fikri Servet Tör vâsıtasıyle o da dâhildi. 1923 ilâ 1931 senelerinde İstanbul, 1931 ilâ 1950 senelerinde Gümüşhâne Meb'ûsu ve 1927-1930 devresinde Türkiye Masonluğunun başı (Üstâd-ı Âzamı) olan Erkânıharb Miralay Edip Servet Tör'den, Râika Tör'ün vefât îlânında (Milliyet, 3.11.1968, s. 2),  “Atatürk'ün ideal arkadaşı” şeklinde bahsediliyor…

Nitekim, Mehmet Soydan'ın “Nöbet Defterleri” üzerinde yaptığı araştırmaya nazaran, Mustafa Kemâl'in akşamları kurulan mûtâd işret sofralarına en fazla dâvet edilenlerden biri de, Üstâd-ı Âzam Edip Servet Tör'dür. Buna göre, Tör, 1932 ilâ 1938 senelerinde, toplam 304 def'a bu işret sofralarında hazır bulunmuştur. (Mehmet Soydan, Milliyet, 13.11.1981, s. 7)