Mustafa Kemâl’in hastalığı, ölümü, cenâzesi 77

Şerif Remzi Reyent

Bedia Reyent (Erden)'in iki erkek kardeşi vardı: Şerif Remzi Reyent ve Süreyya Reyent… 

Şerif Remzi Reyent (ö. Şubat 1973), “Kurtuluş Savaşı'ndan sonraki yıllarda İzmir'in en zengini sayılıyordu”. (Yeni Asır, 1 Haziran 2001) İzmir'de, hattâ belki Türkiye çapında, emlâk kralı idi. Ayrıca, başta incir ve kuru üzüm olmak üzere kuru meyva ticâreti ve ihrâcâtıyle meşguldü. 1940'lı senelerde İzmir Ticaret Odası Reîsliği yapmıştı. Hiç evlenmedi. Erkek kardeşi Süreyya Reyent'in de çocuğu olmadı. Şerif Remzi Reyent, bütün mîrâsını kız kardeşi Bedia Reyent (Erden)'in kızı Aylâ Erden'e bıraktı. (Hürriyet, 28 Mart 2001)

Onu yakından tanımış gazeteci Mehmet Barlas'a nazaran:

“İnönü'nün aile dostu ve köklü bir CHP'li olmasına karşın, Şerif Remzi Reyent, Türk toplumunun ekonomik çıkış yolunun, Adam Smith'in öğretilerinden geçtiğini her mekanda vurgulardı. Bu inancını, CHP'nin sola kaydığı ve demokratik sosyalizmin ‘ortanın solu' sloganı ile parti ideolojisi haline dönüştüğü günlerde daha yüksek sesle tekrarlıyordu.

“Sonraları Şerif Remzi Reyent'in diğer sermaye sahiplerinden neden farklı olduğunu anladım. Şerif Remzi Reyent, iş hayatında devlete de, iç pazara da bağımlı değildi. Bir ihracatçıydı. Onun markasını taşıyan incirler, gerek kaliteleri, gerekse ambalajları ile, Avrupa pazarında ‘incirin belugası' olarak müşteri buluyordu.” (Mehmet Barlas, “Mehmet Mermerci Olayı! Sermaye de Liberal Olabilir…”, Liberal Düşünce mecm., sy.: 5, Kış 1997, s. 22)

 

 

Ali Fuad Erden ve Bedia Reyent (Erden)'in kızları, “emlâk kraliçesi” Ayla Erden (Laçin) ve muazzam servetini tek başına tevârüs ettiği dayısı Şerif Remzi Reyent… 
*** 
 
 
 

 

 

Tâvîzsiz bir Kemalist, CHP'li ve İnönü'nün yakın dostu idi. Onu çok takdîr eder, dâimâ desteklerdi. Ali Fuad Erden'in, İsmet İnönü isimli kitabında (1952, 48. Fasıl: “Ruh ve Fikir Özellikleri”) naklettiğine göre: “Kayınbirâderi Şerif Remzi Reyent, İnönü'nün nutuklarını Abraham Lincoln'ünkilere benzetirdi”…

İzmir'deki “İnönü Evi Müzesi” de, Reyent ve Erden'lerin İnönü Vakfı'na hîbesidir:

“İsmet İnönü'nün hukukçu babası Reşit Bey'in ilk görev yeri, Çatalca'dır. İstanbul'da Cevriye Hanım'la evlenen Reşit Bey, İzmir Adliyesi'ne Sorgu Yargıcı Yardımcısı olarak tayin edilir. İsmet Bey, 1884 yılında, günümüzde ‘İnönü Evi Müzesi' olan dayısının evinde dünyaya gelmiştir. […]

“İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanlığı yıllarında, İzmir Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz tarafından, evde oturan iki kız kardeşten belediye adına satın alınmıştır.

“1950 sonrasında bu ev, İzmir Belediyesi tarafından elden çıkarılmak istenince, İnönü'ye yakın olan İzmirli iş adamlarından Şerif Remzi Reyent tarafından satın alınmıştır. Şerif Remzi Reyent, evi, yeğeni Ayla Ökmen'e hediye etmiş ve o da evi, ‘İnönü Vakfı'na bağışlamıştır. Dönemin Belediye Başkanı Yüksel Çakmur'un aracılığıyla ev onarılmış ve iç düzenlemesi yapılmış, İnönü Vakfı'ndan sağlanan eşya ve resimlerle de ev dekore edilerek ziyarete açılmıştır.” (https://isteataturk.com/g/icerik/Ismet-Inonu/1595; 14.8.2018)

Laçin Ökmen

Orgeneral Ali Fuad Erden'in dâmâdı, Aylâ Erden'in eşi Laçin Öktem, 4 devre (V ilâ VIII. devreler; 1.3.1935 – 22.5.1950) Ankara Meb'ûsu, 12. Hükûmette Ticâret (26.11.1939 – 9.7.1942), 14. Hükûmette Adliye (6.4.1946 – 7.8.1946), 15. Hükûmette Adliye (7.8.1946 – 19.9.1946) ve Devlet Vekîli, ayrıca Başvekîl Muâvini (19.9.1946 – 10.9.1947) olan Ömer Mümtaz Ökmen (1895 – 28.5.1961) ile Leman Hanım'ın oğulları idi. (TBMM Albümü, 1. Cild: 920-1950, Ankara: TBMM Yl., Haziran 2010, s. 450) Büyük emlâk sâhibi ve fabrikatördü. 19 Kasım 1976'da, İstanbul'un Fâtih Ormanı'nda, bir cinâyetin kurbanı oldu. 28 Mart 2001 târihli Hürriyet gazetesinin haberine nazaran:

“[Cinâyet esnâsında] 45 yaşında bulunan Yüksek Makine Mühendisi ve Fabrikatör Laçin Ökmen, Amerika'da eğitim görmüştü. [Türkiye] Jokey Kulübü Genel Sekreterliği ve Fenerbahçe Kulübü Kongre Üyeliği, Chrysler firmasında üst kademe yöneticilik yapmıştı. Eyüp'teki fabrikasında otomobil yedek parçaları üretimi yapan Laçin Ökmen, 1970'li yılların milyoner işadamlarındandı. 19 Kasım 1976 tarihinde, Fatih Ormanı'nın Şeytan Tepesi mevkiinde, İzmir plakalı bir otomobilin içinde ölü bulundu. […] Adli Tıp Kurumu Morgu'na kaldırılan Laçin Ökmen'in göğsünde iki, kafasının arka tarafında da bir kurşun girişi tespit edildi. […]

“Ağır Suç Masası dedektifleri, Laçin Ökmen'in, kendisini tehdit eden bazı kişilerle randevulaştığını, onları öldürdükten sonra intihar etmeyi planladığını düşündüler. İntihar mektubu bile cebindeydi. Ancak bir şeyler ters gitmiş ve cinayete kurban gitmişti.

“Cenazeye başta Vehbi Koç ve Nejat Eczacıbaşı olmak üzere, pek çok ünlü isim katıldı.

“İngiltere ve Fransa iş çevrelerince de tanınan Laçin Ökmen, Jokey Kulübü Genel Sekreteri iken, Türkiye'yi ziyarete gelen İngiltere Kraliçesi Elizabeth'e, dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'la görüşmeleri sırasında tercümanlık da yaptı.”

 

 

Laçin Ökmen, İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth'le… Resmin en solunda Kraliçe, yanı başında, kendisine yarışa katılan atlar hakkında bilgi veren “Türkiye Jokey Kulübü Genel Sekreteri” Ökmen ve ortada “Cumhur Başkanı” Cevdet Sunay…
***    
 

 

 

 

 

“Türkiye'nin en büyük gayrimenkul zengini”: Aylâ Erden (Ökmen)

Laçin Ökmen hakkında Hürriyet'ten iktibâs ettiğimiz yukarıdaki haber, aslında, Mart 2001'de, yâni vefâtından iki ay evvel, Türkiye'nin en büyük gayrimenkul vergi rekortmeni olması vesîlesiyle (“İzmir'in dört bir yanında binlerce dönümlük arazisi, yüzlerce apartmanı ve iş hanı olan” –Yeni Asır, 1.6.2001) Aylâ Erden (Öktem) hakkında kaleme alınmış uzun bir haberden bir parçadır:

“Gayrimenkul gelirlerini beyan ederek ‘Türkiye'nin kira rekortmeni' unvanını kazanan İzmirli Ayla Ökmen, sade yaşamı ve hayırseverliğiyle de tanınıyor. […]

“Kira geliri vergisi ödeyenler listesinde ilk sırayı alarak Türkiye'nin en büyük gayrimenkul zengini unvanını kazanan Ayla Ökmen, tüm dikkatleri üzerinde topladı.

“Mütevazılığı ve yardımseverliğiyle tanınan 65 yaşındaki Ökmen, geçmiş yıllarda da, ödediği vergiyle, sıralamada üst sıralarda yer almıştı. […]

“1 trilyon 113 milyar 495 bin 640 lira kira geliri gösterip 369 milyar 825 milyon lira vergi ödeyeceğini beyan eden Ayla Ökmen, ‘Türkiye'nin en fazla kira geliri elde eden kişisi' unvanını aldı… […]

“Ayla Ökmen'in kişisel serveti, 1976 yılında 200 milyon lira ile ifade ediliyordu. (Bu rakam, o günkü kurla yaklaşık 25 milyon mark ediyor.) Türkiye'nin en büyük incir ihracatçısı milyoner Şerif Remzi Reyent'in yeğeni olan Ayla Ökmen, büyük bir aşk yaşadığı fabrikatör Laçin Ökmen'le, 13 yıllık birlikteliğin ardından evlenmişti. Servetlerine rağmen, Laçin Ökmen'in icra takipleri bulunduğu ortaya çıktı. […]