VF kat sol
VF kat sağ

26 May 2022

Savruluş: İnsan-ı Kâmil Olmaktan Fenomen Olmaya

İnancımızda ve diğer bazı inanç ve düşünce sistemlerinde, insanın yaşamda ulaşabileceği en yüce mertebe ve en kutsal amaçlardan biri olarak görüldü; insan-ı kâmil olmak. İnsan-ı Kâmil; “Allah’ın her mertebedeki tecellilerine mazhar olan insan” anlamında kullanılan ve tasavvufla ilgili bir kavramdır.Mani mezhebinde ve Maniheizm’de İnsân-ı Kadîm, Mazdeizm’de Gayomart, Yahudi Kabala’sında Adam Kadmôn, Hint düşüncesinde Purusa veÇin düşüncesinde Chenjen (TDV İslam Ansiklopedisi, 2022) insan-ı kâmil kavramının diğer bazı din ve düşüncelerdeki karşılığı olan kavramlardır.

 

İnsan-ı Kâmil olabilmek için çöller, dağlar ve denizler aştı ilim erbapları, hazlarından ve dünyadan yüz çevirdiler. Bu yüce ideal, bir yaşam amacı olarak nesiller boyu aktarıldı bir kuşaktan bir diğerine. Anne babalar evlatlarına insan-ı kâmil olmalarını telkin ettiler, çağlar boyu.

 

Sanayileşme ve emeğin ücretli hale gelmesiyle birlikte insan-ı kâmil olma ideali yerini kariyer sahibi, unvan sahibi insan olmaya bıraktı. Anne babaların telkinleri de değişiverdi. Çocuklara istikamet olarak, en yüksek maaşı alacakları ve en çok saygı görecekleri meslekler gösterildi. Bir kamu kurumunda, iyi bir pozisyonda ve kadrolu olarak çalışmalıydı çocuklarımız. Akademisyen, mühendis, doktor, öğretmen olmalıydılar.

 

Ve bir değişim, önceki değişimlerin celladı oldu. Teknolojinin gelişmesi, internetin yaygınlaşması ve elektronik aletlerin daha kolay erişilebilir olmasıyla birlikte “sosyal medya” kavramı girdi hayatımıza. Amansız ve acımasız bir değişim süreci başladı. İnançlar, değerler, idealler, ilişkiler, alışkanlıklar, kısacası tüm yaşamımız değişiverdi hızlıca.

 

Bu değişimden “insan-ı kâmil olma” ideali de nasibini aldı ve yerini yeni veevrensel ideale bıraktı, “fenomen olmak”. Fenomen anne, fenomen baba, fenomen öğretmen, fenomen doktor, fenomen çiğ köfteci, fenomen kebapçı, simitçi, kahveci gazozcu, şinanay da yavrum hopa şinanay…

 

Fenomen olma ideali, popülerlik ve para ile daha tılsımlı ve cazibeli hale getirildi. Her yeni tanışmada, kanalına abone olunmasını ve sosyal medya hesaplarının takip edilmesini istemeye başladı insanlar. Çocuklar için yeni kariyer hedefi “fenomen olmak” veya “youtuber olmak”tı artık. Bu yüce amaç uğruna hiçbir değer ve norm tanımamaya başladı insanlar. En mahrem anlar bile ifşa edildi canlı yayınlarda. Gösteri dünyasında en iyi şovu yapan en çok “like” alır. 

 

Her gün başka bir fenomenin paylaşımıyla irkildiğimiz ve bu nasıl olur diye düşündüğümüz zamanlardan geçiyoruz. İnsanlar beğeni ve takipçi almak, para kazanmak için ne yazık ki hiçbir değer ve normu dikkate almıyorlar. Bu gidişatın sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum. Çocuklar ve gençler bu amaç uğruna okulu ve yaşamı boş verip dijital dünyanın ıssız sokaklarına dalıyorlar. Anne babalar olarak çocuklarımıza yüce idealler ve beceriler kazandırmakla mükellefiz. Ve onların önüne doğru hedefleri koymakla da. Ne mutlu bu anlayışa sahip olan ve bunun için çaba sarf edenlere.

 

 

Vesselam…