17 Aralık 1941:CHP İktidarı Tarafından Ekmeğin Karneye Bağlanması

1941 yılının 17 Aralık günü halkın yegâne tüketim ve ihtiyaç maddelerinden olan ekmeğin ülke genelinde karne ile dağıtılacağı ilan edilmiş, Ocak ayından itibaren aile reislerine ekmek karneleri dağıtılmaya başlanmıştı.Dönemin şahitlerinden Prof. Dr. Orhan Okay yaşadıklarını şöyle anlatır:“Kişi başına bir günlük sarfiyat yarım ekmekle sınırlandırılmıştı. Ağır işçi sayılanlara tam ekmek yiyebilme izni veriliyordu.” (Okay,2003:98)    

Tarihçi yazar Kadir Mısıroğlu da dönemin şahitlerinden biridir.Mısıroğlu, yaşadıklarına hatıralarında şöyle yer verir:“Karnesi olanlara pul gibi küçük kuponlar verilmişti. Kuponlar çocuk, işçi ve ağır işçi olmak üzere üç gruptu.” (Mısıroğlu,1998:29)    

Halkın en temel ihtiyaç malzemesi ekmeğin dışında gazyağı, şeker, çay, tuz gibi maddeler de aynı şekilde karneyle alınabiliyordu. Esasen bunların karneyle dahi bulunabilmesi ayrı bir maharet konusuydu. Bu yüzden dolayı muhallebilerde şeker yerine pekmez kullanıyorlardı.

Karne ile dağıtılan ekmeğin gramı ve rengi de yaşanan zaman içersinde değişikliğe uğramış, “ekmek iyice küçülmüş ve kararmıştı.” (Okay,2003:97)    

Mihri Belli, kuponla satılan ekmeğin ekmek kalitesinden çok uzak olduğunu anlatır:“Kuponla satılan adam başına 300 gr ekmek çamurdan yoğrulmuş gibiydi. Yiyenin midesine oturuyordu. Bir süre sonra o da azaltıldı.” (Belli,1989:211)    

Diğer mamuller gibi ekmeğin bulunması da artık bir problem olmuştu. Çeşitli vesilelerle ülke için geziler yapan bürokratlar dahi “ilçe merkezlerinde ekmek bulamıyorlardı.” (Kayra,1995:100)    

Bila'nın naklettiğine göre; “Gazetelerde sahte kepek ve un fişi tanzim etmekten suçlu odacıya 2 yıl, değirmen bekçisine 1 yıl hapis cezası verildiği belirtilirken; pahalı üzüm ve diş macunu satan şahısların da cezalandırıldığı belirtiliyordu.” (Bila,1999:97)    

17 Aralık 1949: CHP İktidarı Tarafından Yaklaşan Seçimler Münasebetiyle Mevlana İhtifali Yaptırılması

Dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü işi o kadar ileri götürür ki yıllardır yasak olan Mevlana ihtifalleri bile yeniden başlatılır. Sonraki yıllarda Demokrat Parti'yi dini istismarla suçlayacak olan CHP'nin bu konuda ne kadar öncü ve mahir olduğu kayıtlarda şöyle yer alır:17 Aralık 1949 Cumartesi günü Mevlânâ'yı anma programı gereğince saat 20:00'de toplanılır ve büyük Türk mütefekkiri Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî anılır. Herkesin serbestçe girebildiği bu törende şu program uygulanmıştır:1-Halkevi Başkanı tarafından açış.2-Mevlânâ'nın hayatı (Öğretmen Necati Elgin) 3-Mevlânâ'nın tasavvufu, tasavvuf ahlâkı, Mesnevî'den seçme hikâyeler ve bunların teşrihi (Belediye Başkanı M. Muhlis Koner) Söz konusu törenler için giriş kartları Belediye Yazı İşleri Müdürlüğü tarafından dağıtılmıştır. (semazen.net,2012)