02 Ocak 2018

2 Ocak'ta aslında ne oldu?

2 Ocak 1920: Büyük Taarruz hazırlığı öncesinde, Rusya'nın bir milyon yüz atmış bin ruble ve ilave olarak yüz bin altın ruble yardımda bulunduğu, bu paranın akıbeti ve bunun Nuri Conker ile bağlantısı çeşitli kayıtlarda yer alır.

Atatürk'ün kurmay heyetinde bulunan Binbaşı Hüsrev Gerede, bu olayı 2 Ocak 1920 tarihli günlüğünde şöyle anlatıyor: Azerbaycan'dan istenilen para yardımının  Cemil Cahit aracılığı ile geldiği Rauf Orbay tarafından bana söylendi (Gerede-Önal-2003:154)

Nuri Conker'in bu paraları Almanya'da borsaya kaptırdığı ve olayın örtbas edildiği dedikoduları Meclise intikal ettirilmişti.

Dönemin Meclis Başkanı Ali Fuat Cebesoy bu olaydan şöyle bahseder: Milli Müdafaa Vekaletinin isteği üzerine olayı yerinde tahkik için Saruhan Mebusu Sabri Toprak ile Celal Bayar'dan oluşan heyet Almanya'ya gönderilmiş; Berlin'de olay incelendikten sonra raporu anılan vekalete verilmiştir. Raporda, Nuri Conker ve Saffet Arıkan'ın dolandırıldığı ama kötü niyetleri olmadığına karar verilmiştir. (Cebesoy,2007:45)

Selahattin Adil Paşa da bu yardımın akıbetinin meçhul olduğundan şöyle anlatır: Sakarya savaşlarında Almanya'dan fişek ve uçak satın alınması için Saffet (Arıkan) ve Nuri (Conker) Beyler Rusya yolu ile Almanya'ya gönderilmişlerdi. Ne yazık ki bir milyon altın liraya mal olan bu girişim beklenilen sonucu vermemişti.(Sarıbay,1982:401)

HAZIRLAYAN: HÜSEYİN YAĞMUR