20 Şubat 1924: Doğuda Sert Tedbirlerin Alınması

Meclise önerge veren bir grup milletvekili Şeyh Sait İsyanı'nın ‘Umumi ve irticai' olduğunu ileri sürerek yurt çapında tedbirler alınmasını istedi. “Önerge gruba sunuldu ve çok az bir oy farkıyla görüşülmesine karar verildi”' (Özalp,1992:38) 

Meclis'te Şeyh Said İsyanı konusunda alınması gereken tedbirler tartışılmaya başlanır. Halk Fırkalılar'ın çoğunluğu ısrarla bütün vatanı kapsayan çok sıkı tedbirler alınması gerektiğini müdafaa ederken, Terakkiperver Parti'nin mebusları buna karşı çıkıyorlardı. Başbakan Fethi Bey de muhalifler gibi düşünüyor, ülkeyi kapsayan sıkı tedbirlerin özgürlükleri kısıtlayacağını ileri sürüyordu.

Terakkiperver Fırka adına konuşan Kazım Karabekir Paşa ise olayla ilgili Halk Fırkalılarla aynı duyguları paylaştığını, isyanı çıkaranların vatan haini oldukları hususunda bir şüphe bulunmadığını vurguladıktan sonra çıkarılmak istenen kanunun ülke çapında “Abdülhamit devrinde bile misli görülmeyen bir istibdata yol açacağını” söylüyordu. (Karaosmanoğlu,1993:95) 

Rauf Orbay ise "Sadece Bingöl vilayetini kapsayan bir isyan ile Cumhuriyetimizin tehlikede olduğunu kabul edemem. Çıkarılmak istenen kanun istismara müsaittir." (Apuhan,1993:182)   diyerek Sûkun Kanunu'na karşı çıkıyordu. Kanun'un müzakereleri sırasında Terakkiperver Fırka adına konuşan Halis Turgut Bey ise, iktidarın gizli emelini deşifre edecek şu târihi soruyu iktidar mensuplarına yöneltmişti: “Kanunun iki sene hüküm sürmesini istiyorsunuz. Hükümete soruyorum: Bu isyan daha iki sene devam mı edecek?” (Arvas,1946:45) 

HAZIRLAYAN: HÜSEYİN YAĞMUR