22 Şubat 1962: Albay Talat Aydemir'in 1.Darbe Kalkışması

Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir Başkanlığındaki cuntanın 20-21 Şubat 1962'de harekete geçeceği söylentisi Ankara'da iyice yayılmıştı.  Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay, ‘birliklerine alarm verenlerin nakillerinin yapılacağını' belirtti.

Sonuçta Albay Aydemir, 1500 Harbiye öğrencisinin okuldan atılmasıyla sonuçlanacak bir darbeye kalkışma kararı verdi. O gün Ankara Meclis kavşağında Harp Okulu'na ait tanklarla, Genelkurmay'ın tanksavarları karşı karşıya gelmişti. Ve Çankaya Köşkü'nü korumakla görevli Muhafız Alayı, Cumhurbaşkanı'na karşı mevzilenmişti

Albay Aydemir, Devletin tanklarıyla Meclis'i sardı. Genelkurmay tarafından Ankara çevresindeki askeri birlikler yardıma çağrıldı. Ama onların bir kısmı da Talat Aydemir'in emrine girdiler. Cumhurbaşkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, bakanlar, Köşk'te toplantıdayken, Cumhurbaşkanı'nı korumakla görevli Muhafız Alayı isyancılara katıldı.

Aydemir istese o an, hepsini ‘enterne edebilirdi.' Radyo vericisi isyancıların eline geçmiş, asker birbirine silah çekmiş, eller tetiğe gitmişti. İsmet Paşa 22 Şubat gecesini Hava Kuvvetleri Karargâhı'nda, isyancılarla pazarlık yaparak geçirdi.

Gelgitlerin olduğu ortamda Muhafız Alay Komutanlığını yürüten Süvari Binbaşı Fethi Gürcan Aydemir'e telefon açıp "Albayım, şimdi burada kuvvet kumandanları, İnönü dâhil bütün kabine köşkte toplantı halindeler... Şimdi hepsini enterne edeyim mi? Hesaplarını göreyim mi?" dedi. Aydemir "Hayır, Serbest bırakacaksınız. Çıkacaklar." cevabını verdi.(Aydemir,2010)

Bu hadise, Aydemir'in 22 Şubat'taki girişiminin sonu oldu. İnönü, Turhan Feyzioğlu'na "İşte Harbiye kumandanı şimdi kaybetti. Bizi buradan bırakmayacaktı." dedi.

İnönü, kan dökülmemiş olması hasebiyle harekâta katılanlar hakkında cezai takibat yapılmayacağı sözünü verir darbecilere. Sabaha karşı Aydemir, çok kan döküleceğini fark edip teslim oldu. Darbecilerle yapılan pazarlık gereği, isyana katılanlar hakkında hiçbir cezai işlem yapılmadı. Darbeci Albay Talat Aydemir, 69 subay ve dört astsubayla birlikte emekliye sevk edilerek konu kapatılmak istendi.

 HAZIRLAYAN: HÜSEYİN YAĞMUR