07 Ocak 2018

7 Ocak'ta aslında ne oldu?

7 Ocak 1946: 7 Ocak 1946 günü Demokrat Parti (DP) kuruldu.Bir hokkabaz marifetiyle CHP şapkasının içinden muhalefet partisi çıkartma teşebbüsünün bir neticesi olarak CHP'li dört muhalif milletvekilinin verdiği takrir, hiç bir sebebi yokken Parti grubu tarafından reddedilmişti.

Siyãsî literatürümüze ‘Dörtlü Takrir' olarak geçen bu teşebbüs, sonradan ortaya çıktığı üzere “Halk Partisi ileri gelenleri tarafından bir muhalefet partisinin kurulması için kasten reddedilmişti.” (Özdemir,1995:159)   

DP'nin dört kurucusu vardı. Celal Bayar CHP'nin başbakanlarından biriydi, Adnan Menderes bütçe komisyonu üyesiydi, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan CHP'nin kıdemli milletvekiliydi. Onların da tek parti döneminden kalma alışkanlıkları vardı. (Öymen,2009)

İnönü, kontrolün kolay olacağını düşünerek “Halk Partisi'nden kopan bir grubun parti kurmasını daha uygun bulmuştu.” (Karatepe,1993:111)   

İnönü'yle Çankaya'da başbaşa bir yemek yiyen “Celâl Bayar, başına geçmeyi düşündüğü muhalefet partisi ile ilgili Milli Şef'e bilgi vermiş, verilen bilgiler Şef tarafından büyük bir kabul görmüştü.” (Ekinci,1997:305)   

İsmet Paşa, Bayar'a  bir de “Atatürk ile gelen yeniliklere, batılılık düşüncesine karşı mısınız?” diye sormuştu. Bayar da ona “Hayır” deyince “O zaman buyurun kurun istediğiniz partiyi” demişti. (Bozbeyli, 2009:244)

Celâl Bayar, yeni partisi için Milli Şef'ten “‘O halde tamam' sözüyle icazet almaktan başka”  (Birand,29) “Partinin programını dahi İnönü'nün vizesinden geçirmeyi” (Toker,1970:117) ihmal etmemişti.

Yıllar sonra İsmet Paşa, hem de kıs kıs gülerek o günün siyãsî atmosferine Demokrat Parti'yi nasıl armağan ettiğini anlatmış, daha ileri giderek “Demokrat Parti'yi kurduran benim' iddiasında dahi bulunabilmişti. “(Bozdağ,1993:66)   

Kurt politikacı Milli Şef'in madalyonun diğer yüzü sayılan Celâl Bayar'a usta manevralarla Demokrat Parti'yi kurdurması CHP yanlısı basın organlarınca sevinçle karşılanmış, istenilen vasıfta bir partinin kurulmasından duyulan ferahlık dile getirilmişti.

New York Times gazetesi ise yeni kurulan ‘partinin majestelerinin sadık muhalefeti' gibi düşünüldüğünü ileri sürmüş, bu durum Demokrat Parti'nin bir muvazaa partisi olduğuna dair şaibelerin ortaya atılmasına sebep olmuştu.” (Ekinci,1997:306)   

İzlenen merhalenin ardından yeni muhalefet partisinin kurulması CHP çevrelerinde endişe yaratmamıştı. “Partinin liderleri, vurgular farklı olmakla birlikte muhalifleriyle aynı temel felsefeyi müdafaa eden eski Kemalistlerdi.” (Ahmad,1999:126)   

HAZIRLAYAN: HÜSEYİN YAĞMUR