25 Ekim 1937:Başbakan İsmet İnönü'nün İstifa Etmesi

Mustafa Kemal Atatürk'ün iktidarı döneminde Çankaya zirvelerinde çatışmalar hiç bir zaman eksik olmamıştı.Mustafa Kemal'in bir Çankaya sofrasında ‘Etrafımda bulunan iki üç kişinin benim verdiğim değere layık olmadığını yıllar sonra anladım' ifadesinin asıl muhatabının yıllarca her türlü sıkıntıdan koruyup kolladığı İsmet İnönü olduğu bilinen bir gerçektir.1.ve 2. Adam arasındaki bu çatışma uzun sürmüş ve bir kırılma ile sonuçlanmıştır.

 İsmet Paşa Başbakanlıktan çekildikten sonra Atatürk onunla ne zaman karşılaşsa sinirleri bozuluyordu. Bir gün yine kulüpte İsmet Paşa yanına gelmişti. Başyaveri vasıtasıyla hemen Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı çağırtmış, ona şöyle demişti:“Beni yalnız bırakma. Fena sıkılıyorum. Boğulacağım!” (Kılıç-Turgut,2010:328)

 Atatürk, İsmet Paşa'nın bütün maddi sıkıntılarını giderecek önlemler almıştı ama artık onun yüzünü görmek istemiyordu.Nitekim İnönü,Başbakanlıktan ayrıldıktan sonra günlüğüne şu çarpıcı satırları yazacaktır: “Atatürk'ün son seneleri çok zor olmuştu. Gece alkol tesiriyle alınan teşebbüsleri ertesi gün iptal etmek bir eski adetimizdi. Son senelerde bu adet kalkmaya başladı.Hele nihayete doğru, (1936- 37 vuzuh ile hatırladığım seneler) gece arzu veya teşebbüs ettiği bir işi ertesi gün de iltizam ve  takip etmeye başladı.Sıhhatinde ve alkolün tesiratı altında bu tebeddülü fark ettiğim andan itibaren korkum çok arttı." (İnönü'nün Hatıra Defterinden Sayfalar, Hürriyet, 30 Ocak1974  ) (Koçak,2013:221)

 Tartışmalı sofra, Paşa ile İnönü arasındaki yeni bir devrin dönüm noktası olur. Ertesi sabah, Başbakan İnönü sağlık sebebiyle vazifeden alınır ve yerine Celâl Bayar getirilir. İsmet İnönü yeni devirde kabuğuna çekilerek büyük bir dikkatle olanları takibe devam eder. Ancak iki dost arasında başlayan soğukluk ve kırılmanın artık tamiri mümkün olmaz. O kadar ki, İsmet İnönü, velinimeti M. Kemal'i en zor günlerinde hasta yatağında, ölüm döşeğinde dahi ziyaret edemez. Çünkü bir suikastten korkmaktadır.