Etiyopya'nın Harar eyaleti ve merkezi hükümetle mücadelesinin kökenleri
Etiyopya'nın Harar eyaleti ile
Addis Ababa'daki merkezi hükümet arasındaki ilişki, yıllardır gerilim ve
çatışmalarla dolu. Bu makalede, geçtiğimiz hafta ziyaret ettiğimiz Harar’ın
merkezi hükümetle yaşadığı sorunların kökenlerini ve bu sorunların tarihsel
derinliklerini keşfetmeye çalışacağız.
Arka plan
Harar eyaleti, Etiyopya'nın
doğusunda, Somali sınırında yer almaktadır. Oromo, Amhara, Somali ve Harari
dahil olmak üzere çeşitli etnik gruplardan oluşan yaklaşık 190.000 kişilik
çeşitli bir nüfusa sahiptir. Eyalet, bir zamanlar 13. yüzyıldan 19. yüzyıla
kadar süren Harari Krallığı'nın başkenti olduğu için tarihsel olarak önemlidir.
Harar şehri aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası listesindedir.
Sorunların Kökenleri
Harar ile merkezi hükümet
arasındaki sorunların kökleri, Etiyopya'nın sömürgecilik tarihine ve modern
Etiyopya devletinin oluşumuna dayanmaktadır. 19. yüzyılın sonlarında ve 20.
yüzyılın başlarında Etiyopya, Avrupa sömürgeciliğine başarılı bir şekilde
direnen tek Afrika ülkesiydi. Bununla birlikte, ülke, 1935'ten 1941'e kadar
Harar da dahil olmak üzere ülkenin bazı kısımlarını işgal eden başta İtalya
olmak üzere Avrupa güçlerinden büyük ölçüde etkilenmiştir.
Etiyopya bağımsızlığını yeniden
kazandıktan sonra ülke, 1974'te askeri darbeyle devrilen İmparator Haile
Selassie'ninki de dahil olmak üzere bir dizi otoriter hükümet tarafından
yönetildi. Ardından gelen askeri rejime, özellikle etnik azınlıklara karşı
baskı ve şiddet damgasını vurdu.
EPRDF, askeri rejimi devirdikten
sonra 1991'de iktidara geldi. Yeni hükümet ülkeye demokrasi ve eşitlik getirme sözü
verirken, Harar'da nüfusun çoğunluğunu oluşturan Oromo ve Somali başta olmak
üzere bazı etnik grupları ötekileştirmekle suçlanıyor. Bu, Harar eyaleti ile
merkezi hükümet arasında kızgınlığa ve çatışmaya yol açtı.
Sayısal Gerçekler ve Ekonomik
Karşılaştırmalar
Dünya Bankası'na göre Etiyopya
ekonomisi, 2007'den 2017'ye kadar yıllık ortalama %9,9'luk bir büyüme oranıyla
son yıllarda hızla büyüdü. Harar'da ekonomi büyük ölçüde tarıma dayalıdır ve
kahve ana nakit mahsuldür. İl ayrıca dokuma ve çömlekçilik gibi geleneksel el
sanatlarıyla da tanınır. Ancak ekonomi, yol ve elektrik eksikliği de dahil
olmak üzere zayıf altyapı nedeniyle gelişmemiştir. Etiyopya'nın ekonomisi son
yıllarda hızla büyürken, bu büyümenin faydaları eşit dağılmadı ve Harar da
dahil olmak üzere ülkenin birçok yerinde yoksulluk yaygın olmaya devam ediyor.
İldeki zayıf altyapı ve ekonomik fırsatların olmaması da çözümsüzlüğe neden
olmaktadır.
Askeri Kuvvet ve Nüfus
Bilgileri
Etiyopya ordusu, yaklaşık 182.000
aktif personeli ile Afrika'nın en büyüklerinden biridir. Ancak ordu, özellikle
etnik azınlıklara karşı insan hakları ihlalleri yapmakla suçlanıyor. Harar'ın
nüfusunun çoğunluğu Oromo ve Somali olmak üzere 190.000 civarında olduğu tahmin
ediliyor. Eyaletin geleneksel sakinleri olan Harari, nüfusun sadece küçük bir
yüzdesini oluşturuyor.
Etnik Detaylar
Etnik köken, Harar ile merkezi
hükümet arasındaki sorunlarda önemli bir rol oynuyor. Harar'daki nüfusun
çoğunluğunu oluşturan Oromo ve Somali, uzun süredir merkezi hükümet tarafından
ayrımcılık ve marjinalleştirmeden şikayet ediyor.
Çözüm
Sonuç olarak, Harar eyaleti ile
Addis Ababa'daki merkezi hükümet arasındaki sorunların, Etiyopya'nın sömürge
geçmişine ve modern Etiyopya devletinin oluşumuna kadar uzanan derin tarihi
kökleri vardır. Mevcut çatışmanın kökleri, merkezi hükümet tarafından belirli
etnik grupların, özellikle de Oromo ve Somali'nin marjinalleştirilmesinden
kaynaklanmaktadır ve bu, Harar eyaleti ile merkezi hükümet arasında kızgınlık
ve çatışmaya yol açmıştır.
Nihayetinde, Harar ile merkezi hükümet arasındaki sorunlara barışçıl ve eşitlikçi bir çözüm, diyalog, uzlaşma ve birleşik ve müreffeh bir Etiyopya için ortak bir vizyon taahhüdü gerektirecektir.