Öncelikle Kuran'da geçen kıssaları hikâye olarak algılanmasının doğru olmayacağını söylemek gerekir. Çünkü hikâyelerin esnekliği daha fazladır. Gerçek hayatla örtüşmesi gerekmez. Yazarın kurgusu, eksiltmesi, arttırması olabilir. Bazen de hikâyeler sadece eğlence içindir.

Ancak Kuran kıssaları, Allah tarafından seçilmiş gerçek olayların yüce kitaba alınmasıdır.

Bu sebeple Kuran kıssalarını birer hikâye okuyormuşçasına değil, bildiriliş amacını düşünerek okumak/dinlemek gerekir. Peki, Rabbimizin Kuran kıssaları ile anlatmak istediği nelerdir?

1. Peygamberin (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) peygamberliğinin ispatıdır. Devrin Yahudi ve Hristiyan âlimleri ellerindeki kaynaklardan eski zaman ümmetleri hakkında bir takım bilgi parçalarına sahiplerdi. Hz. Muhammed'in (S.A.V.) anlattıkları onların ellerindeki bilgilerle örtüşmekle birlikte, eksiklikleri gideriyor, aradaki bağlantıları tamamlıyor, yeni ufuklar açıyor ve hayrete düşürüyordu. Çünkü bu bilgileri aktaran kişinin kendilerinde bulunan kitapları okuması ve bilmesi mümkün değildi. O'nun (S.A.V.) aktardığı bilgiler ancak vahiy yoluyla kendisine bildirilmiş olmalıydı. Bu sebeple O'nu tanıyan Hristiyan ve Yahudi âlimleri Peygamber olduğunu bildiler. Ancak birçoğu, kibir ve hasetlerinden dolayı iman etmediler. Bu gerçek Kuran-ı Kerim'de “Kendilerine kitap verdiklerimiz, onu kendi oğullarını tanıdıkları gibi tanırlar. Kendilerini ziyana sokanlar var ya, işte onlar inanmazlar.” (Enam 20) ayeti ile anlatılır.
2. Muhammed'e ve ümmetine moral vermesidir. Yaşanan olanca sıkıntılara rağmen, geçmiş ümmetlerden örneklerle kurtuluşun Müslümanlara ait olduğu ve mücadeleye devam edilmesi öğütlenmiş olur.

“Peygamberlere ait haberlerden kalbini yatıştıracak olan her türlüsünü sana kıssa olarak anlatıyoruz. Bunda da sana bir hakikat, müminlere de bir öğüt ve ibret gelmiştir.” (Hud 120)

3. Allah Kuran'da emir ve yasaklarını bazen direk emrederken, bazen de kıssalarla uygulamaya yönelik örnekler vererek beyan eder. Böylece kavram – uygulama bağlantısını pekiştirilerek zihinlerde daha kuvvetli yer etmesi sağlanır.
4. Kuran-ı Kerim'de sosyal hayatın her meselesi ile ilgili kıssa yer alır. Böylece kişi kendi imtihanı ile ilgili ibret alabileceği kıssaya ulaşır.

Kibirli zengine örnek olarak Karun, kibirli iktidar sahibine örnek olarak Firavun gösterilirken; hayırlı zengin olarak ise Hz. Süleyman, yine adaletli hükümdar olarak ta Hz. Süleyman ve Hz. Davut örnek verilmiştir. Musibetlere sabır konusu Hz. Eyüp, tağutla mücadele konusu Hz. Musa, namus, iffet, metanet, iktisat gibi kavramlar Hz. Yusuf peygamberlerin hayatlarından kıssalar ile ele alınmıştır. Ayrıca evlat yetiştirmede Hz. Lokman,  evladını adamak konusunda İmran'ın karısı ümmete örnek gösterilmiştir.

 Ahlaksızlık ile yozlaşan kavim olan Sedom, tartıda ve ticarette hile yapan Medyen ahalisi, görkemli ve yüksek binalar ile kibirlenen Ad kavmi ve de refah içindeyken şımarıp azgınlaşan Semud gibi kavimlerin kıssaları ile toplumsal yozlaşma ve çürümüşlüğün örnekleri verilmiş, bugünde yaşıyor olduğumuz pek çok problemin ciddi sonuçları toplumlara gösterilmiştir.

Böylece kıyamete kadar gelecek nesillerin ibret alarak hayatlarına çeki düzen vermeleri istenmiştir.

Allah Kuran kıssalarını kendi üzerimize alınarak ibret ile okuyabilmeyi nasip etsin. Amin.