5 Kasım 1953 gününün haberi:

“Atatürk'ün na'şı [daha doğrusu, tâbutu] dün Katafalka nakledildi. Dünden itibaren yüksek öğretim gençliği Katafalka konan naşın huzurunda ihtiram nöbeti tutmıya başladı. Naşın muvakkat kabirden alınmasına ait zabıt, Meclis Reisi Refik Koraltan, Başvekil Adnan Menderes ve hazır bulunan diğer zevat tarafından imza edildi. Nakil merasiminde Atatürk'ün kardeşi Makbule Atadan da hazır bulunacak. […]

“Ata'nın nâşının manevî huzurunda bugün saat 11.50 den itibaren 5 kasım 1953 günü saat 10 a kadar Yüksek Öğretim öğrencileri; 5 kasım saat 10 dan 8 kasım saat 14 e kadar subaylar ve 9 kasım Cuma günü saat 14 ten 10 kasım günü saat 9.30 a kadar da generaller ihtiram nöbeti tutacaklardır. Atatürk'ün hemşireleri bayan Makbule Atadan da nâşın katafalka nakli sırasında hazır bulunmuştur.

“[Dîğer taraftan,] Aziz Atatürk'ün Anıt kabrine konulmak üzere vatanın muhtelif yerlerinden yola çıkarılan topraklar, peyderpey şehrimize gelmeye başlamıştır…” (Milliyet, 5.11.1953, s. 1)

10 Kasım 1953 gününün haberi:

“10 Kasım töreninin son hazırlığı olarak bu sabah (9 Kasım) saat 10.30 da Atatürk'ün tabutu açılmış ve buna ait protokol imzalanmıştır. Meclis Reisi Refik Koraltan, Başvekil Adnan Menderes, Eski Meclis Reislerinden Abdülhalik Renda, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Nuri Yamut, Riyaseticumhur U. Kâtibi Nurullah Tolon, eski Umumî Kâtiplerden Kemal Gedeleç, Vali Kemal Aygün ve Belediye Reisi Atıf Benderlioğlu'nun nezaret ettikleri merasimde, mütehassıs hekim sıfatiyle Profesör Doktor Kâmile Mutlu da hazır bulunuyordu. [İfâde bozukluğu olan bu cümleyi düzelterek iktibâs ettik.]

“Ata'ya 15 sene müddetle mesken vazifesini gören ve gül ağacından mamûl tabut, üzerindeki ipek bayrak kaldırıldıktan sonra açıldı. Bundan sonra sanat enstitüsü talebeleri Ata'nın aziz nâşını tabiatın tahribatından korumak için tabut kapağının altına konulmuş olan kurşun tabakasını kaldırdılar. Bu sırada hazır bulunanlarda heyecan son haddini bulmuştu. Kurşun tabaka kalktığı zaman, aradan [geçen] 15 senenin Ata'nın nâşı üzerinde hiçbir tahribat yapamadığı görüldü. Ata'nın nâşını muayene eden Profesör Doktor Kâmile Mutlu da raporunda bu hususu teyit etti. Havası boşaltılmış ve kurşun tabakası ile tecrit edilmiş tabutun içinde Ata'nın vücudu senelerin tahribatından korunabilmiş ve 10 Kasım 1938 günü gözlerini yumduğu anda olduğu gibi yatıyordu.

“Tabutun açılmasını müteakip hazırlanan protokol, başta Meclis Reisi Refik Koraltan ve Başvekil Adnan Menderes olmak üzere komite üyeleri tarafından imzalandı.” (Milliyet, 10.11.1953, s. 1)

Mutlu ve Özen'in Şahâdetlerinin Mukayesesi

Aşağıda, Mustafa Kemâl'in cesedinin tâbuttan çıkarılıp tedkîk edilmesi ameliyesine nezâret eden Prof. Dr. Kâmile Mutlu ile yardımcısı Doç. (bu ameliyeden bir sene sonra Prof.) Dr. Cahit Özen'in yaptıkları iş ve cesed hakkındaki müşâhedeleriyle alâkalı şahâdetlerini mukayeseli bir cetvelle takdîm ediyoruz. Bu cetvelde, üzerinde durduğumuz mes'eleleri aydınlatmakta husûsî ehemmiyeti hâiz olan cümle veyâ kelimeler tarafımızdan çizilmiştir.

 9 Kasım 1953'te, Mustafa Kemâl'in  tahnîtli cesedinin tâbuttan çıkarılması ameliyesini idâre eden ve cesedin hangi muâmeleleri tâkîben tâbuta yerleştirildiği hakkında bize sahîh mâlûmât veren Marazî Teşrîh Profesörü Kâmile Şevki Mutlu, resimde talebeleriyle berâber görülüyor…

***