Dr. Vehbi Salâhi Durusoy ve İra Arthur Hirschmann

Dr. Vehbi Salâhi Durusoy, “Durusoy” soy adını taşımakla berâber Esad ve Emin Âli Durusoy kardeşlerin kardeşi değil, amcazâdesidir. Daha evvel de bahsettiğimiz gibi, Belgrad Mutasarrıfı Nûreddîn-i Sipâhî'nin dört oğlundan (Harbiye Nezâreti erkânından) İzzet Bey'in oğlu Orgeneral Ali Fuad, “Erden”, Nûreddîn Bey (ve Hayriye Hanım)'ın oğulları Dr. Esad ve General Hâkim Emin Âli, “Durusoy”, Abdurrahmân Âsım Bey (ve Sadberk Hanım)'ın oğulları Nevzâd ve Fahri, “Tandoğan” soy adlarını almışlar, ismini tesbît edemediğimiz dördüncü oğlun oğlu Dr. Vehbi Salâhi de, yine “Durusoy” soy adını benimsemiştir.

Dr. Salâhi Durusoy (ö. 1954), 1920'li senelerden îtibâren 1940'lı senelerin sonlarına kadar Ankara'da Nümûne Hastahânesi Dâhiliye Kliniği Şefi olarak çalıştı. Bu meyânda, Anadolu Kliniği isimli tıb mecmûasının Neşriyât Hey'eti Âzâsı idi. (İ. Yıldırım, H. Ertin ve İ. Başağaoğlu, “Türk Tıp Tarihinde ‘Anadolu Kliniği' -1933/1954-, Anadolu Kliniği, Ocak 2016, c. 21, sy. 1, s. 5. Müşârünileyhin vefât târihini de bu kaynaktan öğreniyoruz.) Kendisi, Nümûne Hastahânesi Dâhiliye Kliniği'nde çalışmakta iken, 11 Ekim 1949'da, birçok meslekdaşıyle berâber, emekliye sevk edilmiştir. (Cumhuriyet, 12.10.1949, s. 3)

Muhtemelen evlenmedi ve nesli devâm etmedi…

Hakkındaki fevkalâde mühim bir bilgi, Siyonizmin en önde gelen isimlerinden İra Arthur Hirschmann ile olan münâsebetidir.

Hirschmann'dan Yeni Söz'ün 20 Aralık 2017 ilâ 9 Ocak 2018 târihli nüshalarında tefrika edilen “Kemalizm, İsrâil'in Kuruluşuna Nasıl Yardım Etti?” başlıklı araştırma makalemizde bir nebze bahsetmiştik.

İra Arthur Hirschmann (1901-1989), 1930'lu senelerin sonlarında, Nevyork'un rhâlen faâliyette olan büyük mağazalarından Bloomingsdale'in İdâre Meclisi Reîs Muâvini idi. Bundan mâadâ FM yayını yapan radyo istasyonları kurmakla, mûsıkîyle ve siyâsetle de uğraşmaktaydı. (Nevyork'un Yahûdi Belediye Reîsi La Guardia'nın yardımcılarından biriydi.) Siyâsî nüfûzunu, 1938'den Cihân Harbi sonrası senelere kadar, husûsen, Avrupa'da Nazilerden kaçan Yahûdilerin Filistin'e muhâceretinin têmîni uğrunda seferber etmişti. 14 Şubat 1944'te Ankara'ya gelmiş, buradaki gizli veyâ âşikâr Siyonist teşekküllerle ve “Millî Şef” Hükûmetiyle temâsa geçerek Nazi işgali altındaki memleketlerde yaşıyan Yahûdilerin muhâceretiyle alâkalı işleri koordine etmeye başlamıştı. 22 Şubat 1944'te, bu muhâceret işlerini tanzîm etmek üzere, Amerikan Harb Mültecîleri Encümeni'ni (War Refugee Board) temsîlen, ABD'nin Ankara Büyük Elçiliği nezdinde Husûsî Ataşe tâyîn edilmişti. (https://www.jta.org/1944/02/23/archive/ira-a-hirschmann-appointed-war-refugee-board-representative-in-turkey; 12.10.2018) ABD'nin Ankara Büyük Elçisi de yine bir kavimdaşıydı: Laurence Steinhardt…

Hirschmann, Doğu Avrupalı diplomatlar ve Devlet adamlarıyle gizlice irtibât kurarak, onları, memleketlerindeki Yahûdileri bir şekilde Türkiye'ye yollamaya iknâ ediyordu. Îcâbında onlara rüşvet veriyor veyâ sahte evrâk tanzîm ediyordu… Meselâ bir Rumen diplomatının âilesine ABD vizesi verdirmiş, karşılığında, Romanya'nın Transnistirye bölgesinde bununan temerküz kampından 100 bin civârında Yahûdinin kaçmasını sağlamış ve bunların büyük bir kısmı Filistin'e hicret etmişti. (10 Ekim 1989 târihli The New York Times gazetesinde çıkan vefâtnâmeden: https://www.nytimes.com/1989/10/10/obituaries/ira-hirschmann-is-dead-at-88-executive-and-leading-nazi-foe.html; 18.11.2018) Kezâ, sonradan XXIII. Jean ismiyle Papa olan ve Cihân Harbi esnâsında Türkiye'de bulunan Angela Roncalli'yi iknâ ederek, ondan binlerce Macaristan Yahûdisi için sahte vaftîz vesîkası almış, diplomatik yollarla bunları Macaristan'a naklederek orada binlerce kavimdaşının temerküz kamplarına yollanmasına mânî olmuştu. (Târih ve kültürle alâkalı ciddî bir Çek İnternet Sitesinden: http://www.neuhaus.cz/lide/Ira_Arthur_Hirschmann.htm; 12.10.2018) 

Bu sûretle, on binlerce kaçak Yahûdi, Türkiye'nin têmîn ettiği gemilerle gizlice Türkiye'ye getiriliyor ve trenlerle veyâ gemilerle Filistin'e sevk ediliyordu… Türkiye'nin yardımıyle Filistin'e yerleştirilen bu mazlum Yahûdiler, orada zâlim Siyonistler hâline gelecek, en az on dört asırdır Arap-Müslüman vatanı olan bu beldede, yerli halkın arâzîlerini gasbederek, onları kitleler hâlinde katlederek, vatanlarından tehcîr ederek, ezerek, sindirerek, kısaca jenosid siyâseti tâkîb ederek İsrâil Devleti'ni kuracaklardır…

*** 

(fdrlibrary.marist.edu) isimli bir İnternet Sitesinde, Hirschmann'ın 1944'te Türkiye'deki faâliyetleri esnâsında yaptığı harcamalar, 135 sayfalık bir vesîka derlemesi hâlinde neşredilmiştir. Vesîkalardan iki tânesi, Dr. Salâhi Durusoy ile alâkalıdır ve Fransızca olarak tanzîm edilmişlerdir. Bunlar, muâyene ve tedâvi mukabili olarak, Hirschmann tarafından Dr. Durusoy'a yapılan ödemenin makbuzlarıdır. Üzerinde, Fransızca daktilo edilmiş olarak, “Mr. Hirschmann'ın muâyene ve tedâvî ücreti: 25 TL” şeklinde îzâhat bulunan 31 Haziran 1944 târihli ilk makbuzdan, Dr. Salâhi Durusoy'un Ankara'da, Ulus Meydanı civârında, İnhisarlar Başmüdürlüğü yanında Kedi Seven Sokağı, 4 numarada bir muâyenehânesinin bulunduğu anlaşılıyor. 

İkinci makbuz ise, 3 Temmuz 1944 târihini taşımakta ve üzerinde, bu def'a el yazısıyle, aynı Fransızca îzâhat bulunmaktadır: “Note d'honoraire pour la consultation et soins donnés à M. Hirschmann: Ltq. 25.”… 

Dr. Salâhi Durusoy'un akrabâlık bağları ve iktidârı elinde tutan zümreyle münâsebetleri dikkate alındığında, M. Hirschmann'la münâsebetinin, tesâdüfî bir tabîb-hasta münâsebetinden ibâret olduğunu düşünmek, bize sâfderûnluk gibi görünüyor. Hele bir de, Hirschmann'ın Kemalist Hükûmetle irtibâtını sağlayanlardan birinin, bir başka tabîb olduğunu bilince: Dr. Sami Günzberg…

Dr. Salâhi Durusoy'un Siyonist lider Hirschmann'la münâsebeti olduğunu gösteren vesîkalar: İki aded muâyene ve tedâvî makbuzu…

***