07 Eylül 2015

Sosyal medya ve insan müsveddeleri

Bodrum sahilinde cansız bedeni ile kumsalda görüntülenen Suriyeli mülteci 3 yaşındaki Aylan'ın fotoğrafı hepimizi fazlasıyla üzdü. Bu görüntü adeta gündemi belirledi.

Küçük Aylan'ın şahsında Suriyeli mültecilerin durumu yeniden dünyada da konuşulmaya başlandı. Umuyorum son yaşananlardan sonra hepimizi üzen mülteci dramları son bulur. Bir daha minik Aylan'ların ölümlerine şahit olmayız.

Konu, sosyal medyada beklenildiği gibi zirve yaptı. Aylan'ın sahildeki o korkunç fotoğrafını neredeyse sosyal medyada paylaşmayan kalmadı. Hatta o kadar ki bazı kullanıcılar “ ne olur artık paylaşmayın bu fotoğrafı!” diye üzüntülerinden feryat etti.

Şiddeti ve aşırılığı kanıksamak!

Farkettiniz mi, sosyal medyada fotoğrafın belki de on binlerce kere kullanılmasıyla bizi önceleri dehşet içinde bırakan o fotoğraf daha sonradan sanki başkalaşmaya, sıradanlaşmaya başladı. Sahilde yüzüstü cansız bedeniyle yatan 3 yaşındaki bir insan değil sanki bir oyuncak bebekti. O dram dolu görüntüyü kanıksadık sanki.

Bu arada bazı insan müsvetteleri konuyu espri malzemesine dönüştürmek için birbiriyle yarıştı. Sosyal medyada “Sabah uyanırken ben” diye yazan sefil varlık, o cümlenin altına Aylan'ın sahildeki fotoğrafını koyabildi.

O bilindik sözlük platformunda insanın yüzünü kızartacak yorumlar yapıldı. O yorumları buraya yazabilmem için benim de onlar gibi insanlığımı kaybetmem lazım herhalde.

Bu haddi aşmaları sadece fotoğrafın çokça paylaşılmasıyla açıklamıyorum elbette. Ama o fotoğrafın yoğun bir biçimde paylaşılması olayı kanıksamamıza belli oranda etki etti.

Dramın sıradanlaşma tehlikesi

Sosyal medyada yaptığımız paylaşımlarımıza işte bu açıdan da dikkat etmek gerekiyor. Bizi üzüntüye sevk eden olay karşısında acele edip fazla etraflıca düşünmeden yaptığımız paylaşımlar hesapta olmayan olumsuzlukları beraberinde getirebiliyor. Oysa insanlar fotoğrafa atıf yapıp düşüncelerini dile getirseler çok daha doğru bir iş yapmış olacaklardı.

Fotoğrafın medyada kullanımı iki türlü oldu. Olayı okurlarına duyuran kimi medyada fotoğraf mozaiklendi ki bence doğrusu buydu. Bazı haberlerde ise fotoğraf aynen kullanıldı.

İnsani hassasiyetlerimizi koruyabilmenin yolu birçok şeyi kanıksamamamızdan geçiyor. Şiddetin, dramın ya da her türlü aşırılığa karşı farkındalığımız yüksek olmalı. Yoksa ileride bu türden dramları kendilerine espri malzemesi yapmaktan çekinmeyen müsveddelerin yanında azınlıkta kalmamız kaçınılmaz olur.