'Türk kültür tarihi üzerine yazılar'
KSÜ İİBF’de görev yapan Öğretim Görevlisi İsmail Göktürk’ünakademik olarak hazırladığı ve milletlerarası hakemli akademik yayın yapan İksad’ın (İktisadî Kalkınma ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü) yayınladığı (Iksad Publications–2022© ISBN: 978-625-6380-18-9 / Cover Design/ December/ 2022 Ankara / Türkiye) “Türk Kültür Tarihi Üzerine Yazılar” adlı yeni bir e. kitabını okudum.
Dostlarım bilirler; fakîr,
ilaç prospektüsleri gibi yabancı literatürden oluşan ve ne dediği anlaşılmayan
binlerce kelime ve terimlerle dolu, sahasında yeni bir şey söylemeyen, yerli ve
millî bir teklif ve fikir ortaya koymayan, birbirini tekrarı olan tezlerden
hazzetmez. Haddim değildir ölçü koymak; elbette akademik sahada yüzümüzü
ağartacak tezler çoktur.
Temiz Türkçesi ve üslûbuyla
okunası kaliteli araştırmalara imza atan Öğretim Görevlisi İsmail Göktürk’ün
İksad tarafından daha önce yayınlanan “Bürokratik
Kültür ve Kişilik” adlı e. kitabı sahasında dikkat çeken bir çalışmaydı ve
KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün “Kahramanmaraş Kamu ve Özel İşletme
Yapılarında Bir Uygulama” tezi istikametinde hazırlanmış ve kabul görmüş bir
kitaptı. Öğretim Görevlisi İsmail Göktürk’ün Dr. Öğretim Görevlisi Mehmet
Yılmaz’la ortaklaşa hazırladıkları “Sosyal
Problemler ve Sosyal Risk Analizi-Kahramanmaraş Kentsel Alanı Araştırması”
adlı kitap çalışması da aile, yoksulluk, eğitim, istihdam, suç ve hastalık gibi
sosyal yaralarımızı yerlî ve millî bir hassasiyetle, geniş bir araştırma, anket
ve istatistikî bilgilere dayanarak gündeme getiren ve havaya söz söylemeyen
dokunaklı bir e. kitaptı. Onun, İksad yayınları arasında e. kitap olarak çıkan
ve geniş bir kaynakçaya sahip “Medeniyetin
İhyası İçin İnsanın İnşası” (ISBN: 978-625-8007-26-8 / October / 2021,
Ankara / Turkey) adlı çalışmasını da yâdetmek isterim. Şevkle okuduğum ve
istifade ettiğim bu kitap medeniyet kimliğimiz ve meseleleri üzerine muhtevalı
bir çalışmadır.
Kitabın muhtevasını anlatmadan
önce, müellifin kitabın gayesini ve nasıl meydan geldiğini anlatan “Önsöz” ünü takdim etmek istiyorum:
“Tarih içinde geniş coğrafyalarda büyük devletler kurmuş bir milletiz. Bugün
gençlerimizin iki önemli eksikliğini görmek mümkündür. Bunlar ideal eksikliği
ve moral eksikliğidir. Bu eksikliği gidermenin yolu, gençlerimize Türk kültür
tarihini anlatabilmekten geçmektedir. Bugün Avrupa’nın ulaştığı teknolojik
altyapı, Aydınlanma felsefesi, Türk-İslâm kaynaklarının tercümesiyle inşa
edilmiş olup bu kaynaklara dayanmaktadır. Türk milletinin gerek inanç, gerek
gönül dünyasının inşası; gerekse toplumumuzun bir atılım yapması için ihtiyaç
duyulan bilgi birikiminin temelleri Türk kültür tarihinde yer almaktadır. Her
zaman söylendiği gibi büyük bir servetin üzerinde oturup züğürt yaşayan
insanlara benziyoruz. Bu mütevazı çalışmanın, Türk kültür tarihinin anlatılması
noktasında katkı sağlayacağını umuyoruz. Çalışmada emeği olan KSÜ Sosyal
Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi oğlum Muhammed Memduh GÖKTÜRK’e; her
çalışmamda emeğini ve zamanını esirgemeyen dostum Dr. Öğretim Üyesi Mehmet
YILMAZ’a; yoldaşlığını hep yanımda hissettiğim Dr. Öğretim Üyesi Mustafa
GÜNALAN’a teşekkürü borç bilirim. Çalışmanın yayınlanmasını sağlayan İKSAD
Yayınevi yetkililerine de ayrıca teşekkür ederim.”
Kitabın mündericatı hayli
zengin. Geniş kaynaklarla beslenmiş Türk kültür tarihimize ait bilgiler
okudukça içine çekiyor insanı. Mensup olduğu milletin kültür ve medeniyet
tarihini okumanın ve yeni bilgilere sahip olmanın tarih hazzını yaşatıyor
kitap. Kitapta destanlardan kamu hukukuna, din anlayışından devlet yapısına,
törelerden âdetlere, Türklerin kanaat önderlerinden ilim adamlarına kadar
birçok seçkin mevzular yer almaktadır. Bu güzel kitabı bir makâle hacmi içinde
tanıtmaya bu sayfa yetmez. Türk kültür tarihine alâka duyan ve sevenler için,
beş bölümden oluşan kitabın bölüm başlıkları ve her bölümün içinde yer alan
konu başlıklarını sunmak istiyorum. Bir araya getirilmiş Türk kültür tarihine
dair en çarpıcı konuları ve şahsiyetleri bir kitap içinde okumanın tadını
erbabı bilir. Bu tadı hissettirmek için “İçindekiler” şöyledir:
BİRİNCİ BÖLÜM
...............................................................................
OĞUZ KAĞAN DESTANI VE TÜRK
DÜNYASINA ETKİLERİ
Giriş /Oğuz Kağan Destanının
Türk Dünyası İçin Önemi / Oğuz Kağan Destanının Türk Dünyasına Etkileri / Sonuç
İKİNCİ BÖLÜM
ESKİ TÜRKLERDE HUKUK
Giriş / Hukuk Devletinin
Gelişimi ve Eski Türkler / Kamu Hukuku Çerçevesinde Eski Türkler / Eski Türk
Hukukunda Yargı (Könilik) / Özel Hukuk Çerçevesinde Eski Türkler / Sonuç
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HOCA AHMET YESEVİ
HAZRETLERİ’NİN / TÜRKLERİN DİN ANLAYIŞINA ETKİLERİ
Giriş / Pîr-i Türkistan Hoca
Ahmed Yesevî’nin Hayatı / Hoca Ahmed Yesevi’nin Eserleri / Hoca Ahmet Yesevi ve
Türklerin Din Anlayışına Etkileri / Yesevî Yolundan Günümüze Gelen Tarikatlar /
Sonuç
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ORTA ASYA’DA BİLİM MERKEZLERİ
VE BİLİM ADAMLARI
Giriş / Maveraünnehir ve
Horasan Coğrafyası / İslâm’ın Bilim Anlayışı / Bilimin Gelişmesi / Türk
Dünyasında Bilimin Gelişmesi / Maveraünnehir ve Horasan’da İlim Merkezleri /
Bilim Adamları / Cabir İbn Hayyan: Modern Kimyanın Kurucusu / el-Harezmî: Cebir
İlminin Kurucusu el-Fergānî: Matematikçi ve Astronom / Ebu'l-Vefâ El-Buzcânî:
Trigonometri İlminin Kurucusu / “Bilgi Ummanı” Biruni: Coğrafyacı, Astronom,
Matematikçi, Fizikçi, Tıpcı, Tarihci Antropolog
/ İbn-i Sînâ: Büyük Türk Filozofu, Tıp Alimi / Ömer el-Hayyâm: Alim,
Şair, Filozof / Nasîruddîn-i Tûsî: Alim, Filozof / Uluğ Bey: Göklerin Alimi,
Yerlerin Sultanı / Kadızâde-î Rûmî:
Matematikçi ve Astronom / Ali Kuşçu: Astronom, Matematikçi, Din Alimi / Fârâbî:
Büyük Türk Bilgin ve Filozofu / Ebû
Mansûr Muhammed Mâtürîdî: Maturidiliğin Kurucusu, Müfessir, Fakih / Muhammed b.
İsmâil Buhârî: Muhaddis
BEŞİNCİ BÖLÜM
İPEKYOLU VE TÜRK DÜNYASI
Giriş / İpek Yolu Güzergâhları / İpek Yolu’nun
Türkler İçin Önemi / Sonuç
Sözün özü: Türk kültür
tarihini güzel bir Türkçe ve üslûpla
yazılmış 145 sayfalık kitap içinde okumak isteyenler “Türk Kültür Tarihinden
Yazılar” adlı e. kitabın PDF’sini İksad net sitesinden okuyabilirler.(ilbeyali@hotmail.com)